Η διαθεσιμότητα πυροσβεστικών αεροσκαφών και κυρίως των CL-415 και CL-215 απασχολεί την κοινή γνώμη κάθε καλοκαίρι, αλλά η Πολεμική Αεροπορία μεριμνά από την προηγούμενη Αντιπυρική Περίοδο (ΑΠ) για την επόμενη.
Στις 12 Δεκεμβρίου 2017 και 14 Μαρτίου 2018 εκδόθηκαν υπουργικές αποφάσεις για την ανάθεση της εργοστασιακής συντήρησης 12 εμβολοφόρων Αεροκινητήρων (Α/Κ) R2800-CA3 για CL-215 και 5 ελικοστροβίλων (turboprop) PW123AF για CL-415 σε πιστοποιημένο φορέα του εξωτερικού, μέσω της Υπηρεσίας Υποστήριξης & Προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA). Τα έγγραφα εξηγούν το σχεδόν διπλάσιο ποσοστό διαθεσιμότητας των CL-215 έναντι των CL-415 μεταξύ 1ης Ιουλίου και 17ης Αυγούστου 2017, το οποίο είχε αποκαλύψει η ανάλυση του περιοδικού «Ελληνική Άμυνα & Τεχνολογία» με βάση τα στοιχεία που παρείχε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, την 1η Σεπτεμβρίου (βλ. τ. 93, Οκτώβριος 2017, σελ. 14. Στοιχεία ΥΕΘΑ: Σχεδόν διπλάσια η διαθεσιμότητα των CL-215 από εκείνη των CL-415!).
Γράφει Ευάγγελος Α. Παγώτσης
Στις 7 Ιουλίου 2017 δόθηκε εντολή από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) στη Διοίκηση Αεροπορικής Υποστήριξης (ΔΑΥ) να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες εντός των αρμοδιοτήτων της, με σκοπό την κατάλληλη σχεδίαση του Προγράμματος Χειμερινής Συντήρησης Περιόδου 2017-2018 ώστε να εξασφαλισθεί η διαθεσιμότητα όλων των CL-215/415 κατά την έναρξη της ΑΠ 2018.
Με έγγραφα στις 8 και 25 Αυγούστου η ΔΑΥ ανέφερε στο ΓΕΑ πως μετά τις αυξημένες επιχειρησιακές απαιτήσεις του μήνα και τις αστοχίες που εμφανίσθηκαν, απαιτούνταν η διερεύνηση αποστολής μέσω της NSPA σε πιστοποιημένους φορείς του εξωτερικού, 12 εμβολοφόρων Αεροκινητήρων (A/K) R2800-CA3 (CL-215) για Γενική Επισκευή (ΓΕ) και επτά έως εννέα PW123AF για ΓΕ και Επιθεώρηση Θερμού Τμήματος (Hot Section Inspection: HSI).
Στις 9 Αυγούστου η ΔΑΥ ανέφερε στην NSPA την πρόθεση να της αναθέσει τη σύναψη Περιγράμματος Συμφωνίας (Outline Agreement) με αντικείμενο την εκτέλεση εργοστασιακής συντήρησης στους προαναφερόμενους τύπους Α/Κ για τα έτη 2017 και 2018, με δικαίωμα προαίρεσης μέχρι το 2021. Στις 30 Αυγούστου και 17 Σεπτεμβρίου 2017 εστάλησαν στην NSPA οι τεχνικές απαιτήσεις (Technical Scope of Work) της ΠΑ για τους R2800-CA3 και PW123AF αντίστοιχα.
Μετά από ειδική αιτιολόγηση της εισηγήτριας Διεύθυνσης, η ΔΑΥ ενέκρινε:
• Στις 17 Οκτωβρίου την αναγκαιότητα – σκοπιμότητα εκτέλεσης ΓΕ σε τέσσερεις R2800-CA3 το 2017 και 8 το 2018, με δικαίωμα προαίρεσης για 6 πρόσθετους Α/Κ, ανά δύο στα 2019, 2020 και 2021.
• Στις 13 Νοεμβρίου την αναγκαιότητα – σκοπιμότητα εκτέλεσης ΓΕ σε έναν PW123AF και Μερικής Επισκευής (ΜΕ) τριών το 2017 και τριών το 2018, με δικαίωμα προαίρεσης ΜΕ 6 πρόσθετων Α/Κ, ανά δύο για τα 2019, 2020 και 2021.
Εγκρίθηκε επίσης η εκτροπή του φόρτου αυτού σε φορέα εκτός ΕΑΒ, για την κάλυψη του συνόλου των απαιτήσεων των CL-215 και CL-415 κατά την ΑΠ 2018, τη δημιουργία του απαιτούμενου εφεδρικού αποθέματος Α/Κ και τη διατήρηση της διαθεσιμότητάς τους μέχρι το 2021, με δυνατότητα τροποποίησης της κατανομής των ποσοτήτων μεταξύ των ετών, αναλόγως του πτητικού έργου των Α/Φ, του πλήθους και είδους των εμφανιζόμενων βλαβών Α/Κ, του ρυθμού απόδοσης του ενταγμένου φόρτου της ΕΑΒ και εντός πιστώσεων που θα διατεθούν για τον σκοπό αυτόν.
Η ΔΑΥ ενέκρινε την κάλυψη των προαναφερόμενων απαιτήσεων με τη σύναψη συμφωνίας-πλαισίου μέσω της NSPA –εντός του συνολικού ποσού των €6.571.795,32 στην περίπτωση των CL-215– για τους ακόλουθους λόγους ειδικής αιτιολόγησης:
• Ο ρόλος των CL-215 και CL-415 στην αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών είναι κρίσιμος.
• Στην περίπτωση των CL-215 κατά την τρέχουσα ΑΠ αντικαταστάθηκαν 10 Α/Κ λόγω βλάβης, ήτοι διπλάσιες αντικαταστάσεις από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών.
• Στην περίπτωση των CL-415 κατά την τρέχουσα ΑΠ αντικαταστάθηκαν 8 Α/Κ λόγω βλάβης, έναντι μέσου όρου ετήσιων αντικαταστάσεων 1,2. Το έγγραφο αναφέρει πως οι 8 αντικαταστάσεις ήταν κατά 566% περισσότερες από τον μέσο όρο, αντί του ορθού 666%. Η αύξηση αυτή ήταν αποτέλεσμα των απρόβλεπτων αυξημένων βλαβών λόγω μειωμένης απόδοσης (performance deterioration) των Α/Κ εξαιτίας αστοχιών του θερμού τμήματος στροβίλου (Turbine Section), για την αποκατάσταση των οποίων απαιτείται HSI σε εργοστασιακό φορέα. Η σύγκριση αντικαταστάσεων κινητήρων των CL-215 και CL-415 εξηγεί σε μεγάλο βαθμό, ή και αποκλειστικά, το χάσμα του αντίστοιχου μέσου όρου διαθεσιμότητας 50,9% και 28,6% των δύο τύπων Α/Φ μεταξύ 1ης Ιουλίου και 17ης Αυγούστου, το οποίο είχε αποκαλύψει η ανάλυση της «ΕΑ&Τ» στο τεύχος Οκτωβρίου, όπως προαναφέρθηκε.
• Σε περίπτωση ανοιχτής διαγωνιστικής διαδικασίας για την εκτροπή του προαναφερόμενου φόρτου σε φορέα εκτός ΕΑΒ, ο χρόνος που απαιτείται σύμφωνα με την εμπειρία της ΔΑΥ, είναι τουλάχιστον 170 ημέρες, προσθέτοντας 60 στον χρόνο επιστροφής των Α/Κ. Το υπόψη χρονικό διάστημα και με βάση τα υφιστάμενα στατιστικά στοιχεία αυξάνεται περαιτέρω, συνεκτιμώντας τον χρόνο προσυμβατικού ελέγχου των εκτελεστικών συμβάσεων, ενδεχόμενες νομικές επιπλοκές όπως προσφυγές, ασφαλιστικά μέτρα, κλπ.
• Είναι περιορισμένη η δυνατότητα της ΕΑΒ να υποστηρίξει τον επιθυμητό στόχο διαθέσιμων κινητήρων έως τον Μάιο του 2018, ο οποίος στην περίπτωση των CL-215 είναι 17 Α/Κ.
• Ο στενός χρονικός ορίζοντας μέχρι την έναρξη της ΑΠ 2018 δεν επαρκεί με ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία.
• Ειδικά για τους Α/Κ R2800-CA3 επισημαινόταν η εμπειρία και οργάνωση της NSPA για να φέρει σε πέρας μια σχετική σύμβαση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αναφέρονταν επίσης βελτιωμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά των Α/Κ που είχαν εκτραπεί μέσω της NSPA σε οίκο του εξωτερικού, έναντι των παραληφθέντων από την ΕΑΒ, όσον αφορά στην απόδοση και στην αξιοπιστία τους. Η εμπειρία αυτή προέκυψε κατά πάσα πιθανότητα μετά την ανάθεση της ΓΕ δύο κινητήρων R2800-CA3 στην Precision Engines LLC των ΗΠΑ μέσω της NSPA έναντι €651.500, για την οποία εκδόθηκε υπουργική απόφαση στις 28 Απριλίου 2017.
Στις 27 Οκτωβρίου 2017 (CL-215) και 26 Ιανουαρίου 2018 (CL-415) η ΔΑΥ υπέβαλε στο ΓΕΑ αίτημα ανακατανομής πιστώσεων του Προϋπολογισμού (Π/Υ) της ΠΑ για την κάλυψη των προαναφερόμενων εργασιών συντήρησης και της μεταφοράς των Α/Κ στον εργοστασιακό φορέα. Στις 22 και 29 Νοεμβρίου 2017 μεταφέρθηκαν στη ΔΑΥ πιστώσεις €7,0 και €2,0 εκατ. αντίστοιχα από τον Π/Υ τρέχοντος έτους για τη συντήρηση πυροσβεστικών αεροσκαφών. Ακολούθησε στις 15 Φεβρουαρίου 2018 η μεταβίβαση στη ΔΑΥ πιστώσεων €3,8 εκατ. και €400.000 αντίστοιχα από τον Π/Υ τρέχοντος έτους, για την εργοστασιακή συντήρηση και μεταφορά των PW123AF ειδικά.
Παράλληλα, στις 7 και 23 Νοεμβρίου 2017 (CL-215) και στις 2 Φεβρουαρίου 2018 (CL-415) συγκροτήθηκαν οι επιτροπές αξιολόγησης των αντίστοιχων προσφορών της NSPA.
Η προσφορά για τους R2800-CA3 υποβλήθηκε και επικαιροποιήθηκε στις 29 και 30 Νοεμβρίου αντίστοιχα, για να εγκριθεί ομόφωνα από την αρμόδια επιτροπή την 1η Δεκεμβρίου, ενώ δεσμεύθηκε πίστωση €4.938.000 για να χρηματοδοτηθεί η δαπάνη, περιλαμβανόμενων των κρατήσεων. Στις 17 Δεκεμβρίου η ΔΑΥ ενέκρινε την ανάθεση στην Precision Engines μέσω της NSPA. Το προαναφερόμενο ποσό περιλαμβάνει δαπάνη €173.500 για την αποστολή και επιστροφή των 12 κινητήρων, η οποία εγκρίθηκε από τη ΔΑΥ στις 10 Απριλίου 2018.
Η προσφορά για τους PW123AF υποβλήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου. Μετά από ανταλλαγή ερωτημάτων και διευκρινίσεων με την NSPA, η αρμόδια επιτροπή εισηγήθηκε ομόφωνα την αποδοχή της στις 7 Μαρτίου. Στις 9 Μαρτίου επικαιροποιήθηκε ο αριθμός Α/Κ από 7 σε 5 και συγκεκριμένα ένας για ΓΕ και τέσσερεις για ΜΕ, με τίμημα €4.609.000 σύμφωνα με την προσφορά της NSPA, περιλαμβανόμενων των κρατήσεων.
Η ΠΑ δεν δεσμεύεται να αναθέσει την εργοστασιακή συντήρηση Α/Κ των δύο τύπων κατά τα έτη ισχύος της Outline Agreement, διατηρεί όμως τη σχετική δυνατότητα. Τα δικαιώματα προαίρεσης θα ασκηθούν εφόσον δεν καταλήξουν σε σύμβαση οι δημόσιες διαγωνιστικές διαδικασίες και κατά το τμήμα που οι αντίστοιχες υπηρεσίες δεν μπορούν να καλυφθούν στον επιθυμητό βαθμό από την ΕΑΒ.
Στις δύο υπουργικές αποφάσεις επισημαίνονται επίσης τα ακόλουθα:
• Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (2011) και απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (2013) για τη νομιμότητα της ανάθεσης μέσω NSPA. Ειδικά η ανάθεση της εργοστασιακής συντήρησης των R2800-CA3 μέσω NSPA κρίθηκε ουσιαστικά σύννομη από το Ελεγκτικό Συνέδριο στις 15 Ιανουαρίου 2018.
• Σημαντικός αριθμός Αναφορών Ελαττωματικότητας (ΑΝΕΛ) κατά το 2017 για τους παραληφθέντες από την ΕΑΒ κινητήρες R2800-CA3 κατόπιν εκτέλεσης εργασιών ΓΕ ή ΜΕ, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, καθώς και σημαντικά αυξημένος αριθμός βλαβών κατά την τρέχουσα ΑΠ, με αποτέλεσμα την αντικατάσταση 10 Α/Κ όπως προαναφέρθηκε.
• Σημαντική υστέρηση στις παραδόσεις R2800-CA3 και PW123AF από ΓΕ και ΜΕ εκ μέρους της ΕΑΒ τα τελευταία έτη, έναντι των απαιτήσεων της ΠΑ.
• Η ΠΑ δεν απαιτήθηκε να προβεί σε δημόσιους διαγωνισμούς συντήρησης των δύο τύπων Α/Κ, επειδή στο πλαίσιο της Βασικής Συμφωνίας (ΒΑΣ) της 22ας Δεκεμβρίου 1992 μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και ΕΑΒ, η τελευταία αναλάμβανε κατά συντριπτική πλειονότητα την προγραμματισμένη και απρογραμμάτιστη εργοστασιακή συντήρηση.
• Βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες για δημόσιους διαγωνισμούς μέσω της Υπηρεσίας Προμηθειών ΠΑ, με αντικείμενο την προμήθεια υλικών, επισκευή παρελκομένων κινητήρων και λοιπού συναφούς υλικού υποστήριξης των πυροσβεστικών αεροσκαφών CL-215, CL-415 και PZL M-18. Οι διαδικασίες αυτές όμως δεν μπορούν να ολοκληρωθούν εγκαίρως, ενώ υπάρχει πάντα ενδεχόμενο δικαστικών επιπλοκών, όπως προαναφέρθηκε.
(βλ. «ΕΑ&Τ» Μαΐου, σελ. 18-20)