ΤΟΥΡΚΙΑ/ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Τουρκική κοινωνία: Πανίσχυρο λόμπι για εξαγορά και κατάργηση στρατιωτικής θητείας.

H πιο οργανωμένη ομάδα πίεσης στην Τουρκία είναι μια ανεπίσημη ομάδα πολιτών που υποστηρίζει την απαλλαγή από τη στρατιωτική θητεία. Όλοι οι Τούρκοι άνω των 20 ετών υποχρεούνται να υπηρετήσουν. Εκείνοι που επιθυμούν να απαλλαγούν, κυρίως απόφοιτοι πανεπιστημίων, έχουν δημιουργήσει ιστότοπους και έχουν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης για να αναγκάσουν την τουρκική κυβέρνηση να επανενεργοποιήσει την εξαγορά θητείας.

Το πρώτο κυβερνητικό πρόγραμμα του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ήταν το 2011, όταν οι άνδρες ηλικίας άνω των 30 ετών κατέβαλαν 30.000 τουρκικές λίρες (περίπου 6.500 δολάρια) και υπηρετούσαν μόλις 21 ημέρες στο στρατό. Το 2014, ένας νέος νόμος αμειβόμενης απαλλαγής προσέλκυσε 160.000 από τους 600.000 υποψηφίους κληρωτούς ηλικίας άνω των 27 ετών. Πληρώθηκαν 18.000 λίρες (περίπου 3.900 δολάρια) για εξαίρεση. Αν και υπήρχαν αρκετοί λόγοι για την επανεισαγωγή της πρακτικής εκείνου του έτους, ο πραγματικός καθοριστικός παράγοντας ήταν η μεγάλη δημόσια ζήτηση από νέους άνδρες και τις οικογένειές τους. Σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές, ένα κίνητρο ήταν τα χρήματα που έλαβε η κυβέρνηση, αλλά ο πραγματικός λόγος ήταν ότι πλήθη κληρωτών συσσωρεύονταν στα γραφεία κατάταξης.

Σήμερα, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (TSK) είναι κατά 50% επαγγελματικές, με 200.000 στρατιώτες. Κάθε χρόνο περίπου 300.000 Τούρκοι άνω των 18 ετών κατατάσονται για 12 μήνες θητείας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Al-Monitor, σήμερα περίπου 1,9 εκατομμύρια νεαροί άνδρες έχουν αναβολή λόγω σπουδών . Άλλα 3 εκατομμύρια έχουν υποβάλει αίτηση για αναβολή για διάφορους άλλους λόγους. Περίπου 650.000 θεωρούνται ότι αποφεύγουν την υπηρεσία συνολικά κατά παράβαση του νόμου.

Στις εκλογές της 24ης Ιουνίου, περίπου 10 εκατομμύρια υποστηρικτές του κινήματος αμειβόμενης απαλλαγής – αποτελούμενης από εκατοντάδες χιλιάδες νέους άνδρες σε ηλικίας στράτευσης – έγιναν μια μεγάλη πολιτική φωνή. Τον Απρίλιο, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε: «Η επί πληρωμή απαλλαγή δεν είναι προς το παρόν στην ημερήσια διάταξή μας .» Εξήγησε: «Αυτό θα ήταν ασέβεια για τους μαρτύρες και βετεράνους μας», σημειώνοντας ότι η Τουρκία διεξάγει δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ.

Παρά την ισχυρή δήλωσή του, οι υποστηρικτές της αμειβόμενης απαλλαγής ενίσχυσαν τις προσπάθειές τους πριν από τις εκλογές. Όλο τον Ιούνιο διοργάνωσαν εκστρατείες κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης τρεις ή τέσσερις φορές την εβδομάδα. Πλημμύρισαν όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα που περιλάμβαναν προεδρικούς υποψηφίους με τηλεφωνικά μηνύματα και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, δημιουργώντας μια άνευ προηγουμένου μαζική κινητοποίηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Bekir Bozdag δήλωσε ότι το κοινοβούλιο θα αναλάβει το θέμα όταν επιστρέψει από την ερήμωση 1 Οκτωβρίου.

Πηγές της Al-Monitor στην Άγκυρα αναφέρουν ότι η πιο καλή επιλογή θα ήταν να επιτρέπεται στους άνδρες ηλικίας 27 ετών και άνω να απαλλάσσονται με την καταβολή 20.000 λιρών (περίπου 4.300 δολάρια). Τα έσοδα δεν καταχωρούνται ως έσοδα για τον γενικό προϋπολογισμό αλλά μεταφέρονται στην άμυνα. Σύμφωνα με αυτές τις πηγές, η στρατιωτική διοίκηση έχει πει ότι οι απαλλαγές δεν θα παρεμποδίσουν τον συνεχιζόμενο αντιτρομοκρατικό αγώνα, που ήταν μια βασική πλατφόρμα στην προεκλογική εκστρατεία. Ορισμένοι παρατηρητές σημείωσαν ότι καθώς ο στρατός έχει αυξήσει τον αριθμό των επαγγελματιών στρατιωτών στις τάξεις του, δεν χρησιμοποιεί στρατιώτες σε καμία επικίνδυνη επιχειρησιακή δραστηριότητα ούτως ή άλλως.

Ωστόσο, το λόμπι εξαγοράς θητείας αντιτίθεται σθεναρά σε μια ελάχιστη ηλικία των 27 ετών , επιμένοντας ότι αν μειωθεί σε 25, άλλα 1 εκατομμύριο νέοι άνδρες θα δικαιούνται να επωφεληθούν από αυτό. Υπήρξε κάποια κριτική για την καταβολή ενιαίας αμοιβής σε όλους τους τομείς. Ένας νέος άντρας, ο Emrah E., ο οποίος μίλησε στην Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας, προτείνει διαφορετικά ποσοστά λαμβάνοντας υπόψη το οικογενειακό εισόδημα και τον αριθμό των παιδιών. Οι τράπεζες είναι ευχαριστημένες με τον προτεινόμενο νόμο, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες νέοι θα υποβάλουν αίτηση για δάνεια και έχουν ήδη αρχίσει να σχεδιάζουν ειδικές πιστωτικές προτάσεις.

Πριν από το 2000, ο στρατός είχε μεγαλύτερη σημασία στις εθνικές αποφάσεις. Η πολιτική κυβέρνηση άφησε την στρατιωτική διοίκηση να αποφασίσει για το ζήτημα, μολονότι η στρατολόγηση χρειάστηκε την έγκριση της πολιτικής αρχής. Όμως, καθώς οι TSK έγιναν πιο επαγγελματικές και προσέλαβαν περισσότερους λοχίες και επαγγελματίες στρατιώτες, η απαίτηση για κληρωτούς μειώθηκε. Επιπλέον, η πρόσφατα αυξανόμενη πρόσληψη πολιτών σε γραφειοκρατικές στρατιωτικές θέσεις και άλλες υπηρεσίες εφοδιασμού μειώνει επίσης τη ζήτηση για στρατιώτες.

Όσον αφορά την κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, οι απόψεις ποικίλλουν. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες λένε ότι, ναι, μετά την πρώτη συντόμευση του υποχρεωτικού όρου υπηρεσίας, η στρατολόγηση πρέπει σταδιακά να καταργηθεί εντελώς. Υπάρχουν όμως στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες που αναφέρουν τους ιστορικούς και κοινωνικούς ρόλους του στρατού, όπου εκατομμύρια στρατιώτες από φτωχότερες περιοχές έχουν μάθει να διαβάζουν και να γράφουν και πολλοί έχουν αποκτήσει δεξιότητες όπως η οδήγηση και οι κατασκευές που τους επέτρεψαν να βρουν δουλειές μετά την απόλυσή τους . Ορισμένοι πιστεύουν επίσης ότι η συνέχιση των εξωτερικών απειλών για την ασφάλεια απαιτεί τη διατήρηση της υποχρεωτικής υπηρεσίας με κάθε κόστος.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι, όταν το Κοινοβούλιο θα επαναλάβει τις εργασίες του τον Οκτώβριο, θα υπάρξει μια αντιπαράθεση μεταξύ του AKP, το οποίο ανταποκρίθηκε θετικά στις προσδοκίες του κοινού για τη χορήγηση απαλλαγής και του νέου συμμάχου του, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), που αντιτίθεται στην ιδέα για λόγους παράδοσης ενώ θεωρούνται αναμενόμενες και αντιδράσεις των οικογενειών πεσόντων στρατιωτών και βετεράνων. Αυτή η συζήτηση θα γίνει πιθανώς η πρώτη δοκιμασία της συγκυβέρνησης AKP-MHP.

Πηγή Al Monitor

Προηγούμενο άρθροΕπόμενο άρθρο