*To άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΚΑΤΑΔΡΟΜΗ» Νο 53 Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2018
Οι προσβολές ακριβείας στόχων του ΡΚΚ από αεροσκάφη και οπλισμένα UAV, οι ικανότητες επικοινωνίας και μετάδοσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από UAV σε επίπεδο Ομάδας και οι ικανότητες υποκλοπής επικοινωνιών και εντοπισμού ακόμα και μικρών, ταχύτατα εμφανιζόμενων/ εξαφανιζόμενων στόχων από UAV των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και των υπηρεσιών πληροφοριών αποτελούν μια νέα απειλή για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, καθώς ο εχθρός μπορεί να υποκλέπτει επικοινωνίες μέχρι και σε τακτικό επίπεδο, να εντοπίζει σταθμούς διοίκησης αλλά και μικρές μονάδες ειδικών αποστολών, να στοχοποιεί τα ευρήματα για μια μεγάλη ποικιλία όπλων και να τα πλήττει με μεγάλη ακρίβεια.
Ο θάνατος του Κούρδου πολέμαρχου Ισμαήλ Οζντέν – ή αλλιώς «Θείος» ή Ζακί Σινγκαλί – από μια κατευθυνόμενη με λέιζερ βόμβα στις 22 Αυγούστου 2018 στην επαρχία Σινζάρ υπήρξε αποκαλυπτικός των ικανοτήτων στοχοποίησης και προσβολής ακριβείας που έχουν αναπτύξει οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και οι υπηρεσίες πληροφοριών χάρις στον στόλο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) που έχουν αποκτήσει και επεκτείνεται.
Ο Οζντέν βρισκόταν στην κορυφή της «κόκκινης λίστας» της Τουρκίας. Η τουρκική λίστα καταζητούμενων «τρομοκρατών» χωρίζεται σε πέντε έγχρωμες κατηγορίες αναλόγου σπουδαιότητος του στόχου: μπλε, πράσινη, πορτοκαλί, γκρι και κόκκινη. Ο Οζντέν είχε μακροχρόνια δράση στην Ευρώπη από την δεκαετία του ’90 και πρόσφατα είχε αναλάβει την διεύθυνση των επιχειρήσεων του ΡΚΚ στην επαρχία Σινζάρ του βόρειου Ιράκ. Επιπλέον, θεωρείτο μέλος του λεγόμενου «Εκτελεστικού Συμβουλίου» του ΡΚΚ/ KCK (Ένωση Κουρδικών Κοινοτήτων) και ο επικεφαλής του δικτύου εμπορίας ναρκωτικών και όπλων της οργάνωσης στην περιοχή.
Η στοχοποίηση του Οζντέν υπήρξε ένας συνδυασμός πολλαπλών δραστηριοτήτων. Ένα μέρος των πληροφοριών για τον Οζντέν προήλθαν από πράκτορες της ΜΙΤ στις τάξεις του ΡΚΚ. Ως απόδειξη της διείσδυσης των τουρκικών υπηρεσιών στο ΡΚΚ είναι ότι μετά τους θανάτους των Κούρδων πολεμάρχων από τις τουρκικές δυνάμεις ακολούθησαν εκτελέσεις υπόπτων στις τάξεις του ΡΚΚ. Επιπλέον, πληροφορίες αποκτήθηκαν μέσω των συστημάτων υποκλοπής επικοινωνιών της τουρκικής υπηρεσίας GES (Genelkurmay Elektronik Sistemler – GES) – το αντίστοιχο της αμερικανικής NSA (National Intelligence Agency) –, η οποία υπάγεται πλέον στην ΜΙΤ και όχι στο Γενικό Επιτελείο.
Πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και διαρκή παρακολούθηση του Οζντέν επιτεύχθηκαν χάρις σε UAV υποκλοπής επικοινωνιών (Sigint–Comint). Η ικανότητα του UAV Anka κατηγορίας MALE (Medium Altittude Long Endurance) να φέρει εξοπλισμό Sigint–Comint επεδείχθη με επιτυχία τον περασμένο Μάρτιο σύμφωνα με το Jane’s Defence Weekly. Το Anka Sigint–Comint χρησιμοποιείται από την ΜΙΤ ήδη σε επιχειρήσεις στην Συρία και το Ιράκ έχοντας διάρκεια πτήσης 24 ώρες και ακτίνα δράσης 200 χλμ. η Χρησιμοποίησή του από την ΜΙΤ στην πολύμηνη εκστρατεία εντοπισμού του Οζντέν είναι λίαν πιθανή.
Η πρώτη προσπάθεια εξόντωσης του Οζντέν έλαβε χώρα σε στρατόπεδο του ΡΚΚ. Η προσβολή δεν υπήρξε επιτυχής, και Οζντέν με την συνοδεία του προσπάθησαν να διαφύγουν με δύο οχήματα. Η συνέχεια της ιστορίας εξόντωσης του Οζντέν έχει δύο εκδόσεις. Σύμφωνα με την μια, ένα UAV – πιθανώς Bayraktar ΤΒ2 – στην περιοχή τον είχε εντοπίσει και τον παρακολουθούσε. Ανεπιβεβαίωτες φήμες αναφέρουν ότι πράκτορες της ΜΙΤ είχαν καταφέρει να τοποθετήσουν έναν πομπό εντοπισμού στο όχημά του. Σε περίπτωση που αυτό ισχύει, ένα Anka Sigint θα ήταν η πλέον προφανής επιλογή για την παρακολούθηση του σήματος και την αποστολή του ίχνους προς το τακτικό κέντρο επιχειρήσεων.
Δύο τουρκικά F-16 που περιπολούσαν στην περιοχή εστάλησαν εναντίον της μικρής πομπής οχημάτων. Εν συνεχεία – σύμφωνα με το Πρακτορείο Ανατολή – ένα UAV κατέδειξε με λέιζερ το ένα όχημα ώστε να κατευθυνθεί με ακρίβεια μια βόμβα LGB (Laser Guided Bomb) που αφέθηκε από F-16. Σύμφωνα με την άλλη έκδοση της ιστορίας, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Vatan, την εξόντωση του Ονζντέν εκτέλεσε ένα UAV Bayraktar TB2 της Τουρκικής Αεροπορίας.
Το βίντεο που έδωσε στην δημοσιότητα το τουρκικό Γενικό Επιτελείο δείχνει το όχημα να εξαφανίζεται κάτω από την έκρηξη του βλήματος, που για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου διακρίνεται σαν μαύρη σκιά να πέφτει επάνω στο κινούμενο όχημα. Στο βίντεο φαίνεται καθαρά ότι ένα άλλο όχημα πλησιάζει και οι επιβάτες του κατεβαίνουν και φορτώνουν σε αυτό μάλλον επιζώντες ή σωρούς. Όμως, και αυτό το όχημα δεν πάει μακριά. Σε μια διασταύρωση παρακάτω στον δρόμο κονιορτοποιείται επίσης από ένα βλήμα, που καθοδηγήθηκε με ακρίβεια από τον καταδείκτη λέιζερ τουρκικού UAV.
Εάν την βολή εκτέλεσε F-16 της ΤΑ με την βοήθεια κατάδειξης από το Bayraktar, τότε δεν απίθανο να χρησιμοποιήθηκε το νέο σύστημα καθοδήγησης βόμβας με λέιζερ Temper της Rocketsan, το οποίο πιστοποιήθηκε με δοκιμές στις αρχές Ιουλίου 2018. Το Teber είναι παρόμοιο με τις συλλογές Paveway και τοποθετείται σε βόμβες Mk81 των 125 κ. και Mk82 των 250 κ. Ο ερευνητής λέιζερ του συστήματος επιτρέπει την παρακολούθηση κινούμενων στόχων, όπως οχημάτων και σκαφών, ακόμα και όταν αυτοί εκτελούν ελιγμούς με μεγάλη ταχύτητα. Η ακρίβειά του ανέρχεται σε 3 μ. CEP.
Σε περίπτωση που την βολή εκτέλεσε οπλισμένο Bayraktar TB2 τότε πρόκειται για πύραυλο UMTAS. Το Bayraktar TB2 έχει πιστοποιηθεί για βολές από τον Δεκέμβριο του 2015, όταν δύο αντιαρματικοί πύραυλοι UMTAS επάνω στο UAV εκτοξεύτηκαν από ύψος 5.000 μ. και έπληξαν με ακρίβεια έναν στόχο μεγέθους 2x2 μ. σε απόσταση 8 χλμ. Στις 7 Σεπτεμβρίου ένα Bayraktar είχε καταδείξει στόχους σε τουρκικά μαχητικά για να καταστρέψουν στόχους του ISIS στην βόρειο Συρία. Το πρώτο θανατηφόρο πλήγμα από το Bayraktar καταγράφηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016 εναντίον στόχου του ΡΚΚ. Στις 22 του ιδίου μηνός ένα Bayraktar ΤΒ2 χρησιμοποιήθηκε για να σκοτωθούν έξι Κούρδοι αντάρτες και να ανατιναχτεί μια αποθήκη πυρομαχικών των ανταρτών στην επαρχία Χακάρι. Τα Bayraktar πιθανότατα χρησιμοποιήθηκαν και για την ανατίναξη ενός γιγαντιαίου πέτρινου πορτραίτου του Οτσαλάν στην Αφρίν, στις 31 Ιανουαρίου 2018, όπως και για την προσβολή ενός στρατοπέδου στην περιοχή Χαφτανίν τον Μάρτιο του 2018 με αποτέλεσμα 4 νεκρούς.
Τα Bayraktar πιθανότατα εμπλέκονται και στους θανάτους ενός μεγάλου αριθμού πολεμάρχων του ΡΚΚ. Στις 11 Αυγούστου 2018 σε επιχείρηση των τουρκικών δυνάμεων σκοτώθηκε ο Ιμπραήμ Κομπάν, ο πρώτος στην λίστα του τουρκικού Υπουργείου Εσωτερικών καταζητούμενος Κούρδος. Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, σκοτώθηκε από πύραυλο που εκτόξευσε οπλισμένο UAV Bayraktar. Στις 18-19 Αυγούστου σκοτώθηκαν σε μάχη ο Γιουσούφ Σουνγκούρ και ο υπαρχηγός του Σερμπέστ Γκαν στην επαρχία Σιρνάκ. Στις 22 Αυγούστου ανακοινώθηκε ότι σε μάχη με τουρκικές δυνάμεις σκοτώθηκαν από αεροπορικές προβολές ο Μπαρίς Ονέρ (ή Ταρίκ ο «Τούρκος») και ένας Ιρανός με κωδικό όνομα Σορέζ Γιελσικόι στην περιοχή Γκουμούσανε. Δεν είναι γνωστό αν τους τελευταίους τέσσερις εξόντωσαν οπλισμένα Bayraktar ή αν τα UAV χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση των στόχων και κατάδειξή τους στις επίγειες δυνάμεις ή/ και για την καθοδήγηση αεροπορικών προσβολών.
Η ικανότητα του Bayraktar να πληροφορεί και να καθοδηγεί τις επίγειες δυνάμεις έχει επεκταθεί στο κατώτατο τακτικό επίπεδο της Ομάδας χάρις σε μια ταμπλέτα με κρυπτογράφηση, που επιτρέπει την λήψη εικόνων από το UAV όχι μόνο από κέντρα διοίκησης αλλά και από οχήματα και ομάδες πεζικού ακόμα και σε χαμηλές ταχύτητες δικτύων. Επιπλέον, χάρις σε ένα σύστημα τρισδιάστατης γεωγραφικής χαρτογράφησης Coğrafi Analiz Sistemi (CAS), όπως το Google Earth, και σε ένα σύστημα χαρτογράφησης και απεικόνισης ευρείας περιοχής, το οποίο λειτουργεί μέσω ενός ατρακτιδίου με ηλεκτροπτικές κάμερες που έχουν ενσωματωθεί στα Bayraktar, είναι δυνατή η ταχεία και ακριβής μετάδοση συντεταγμένων στόχων από τις επίγειες δυνάμεις στα αεροσκάφη και τα οπλισμένα UAV. Το σύστημα μετάδοσης εικόνας και γεωγραφικών δεδομένων σε ταμπλέτες στρατιωτικών στο πεδίο εμφανίστηκε δημοσίως και δοκιμάστηκε στην άσκηση EFES 2018.
Οι ικανότητες αυτές των Bayraktar προσδίδουν πρωτόγνωρες για τον ΤΣ ικανότητες επιχειρησιακής και τακτικής επίγνωσης σε πραγματικό χρόνο, αναβαθμίζουν κατακόρυφα τις ικανότητες Διοίκησης και Ελέγχου μέχρι και σε τακτικό επίπεδο Ομάδας, και επιτρέπουν προσβολές ακριβείας από αεροσκάφη που πιθανότατα μπορούν να φέρουν το ίδιο σύστημα ή λαμβάνουν δεδομένα και στοιχεία από το UAV. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν 15 Bayraktar ενώ μέχρι τα τέλη του 2018 αναμένεται να παραλάβουν 30 επιπλέον.
Η προσπάθεια ανάπτυξης «δολοφονικών» UAV επεκτείνεται από τα τακτικά (ΤUAS) Bayraktar και στα επιχειρησιακού-στρατηγικού επιπέδου Anka. Στις 17 Αυγούστου 2018, το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) ανακοίνωσε με μήνυμα Twitter την εξαπόλυση Ευφυών Μικρο-Πυρομαχικών ημι-ενεργής κατεύθυνσης Λέιζερ (MAM-L) της Roketsan από ένα UAV Anka-S ελεγχόμενο μέσω εθνικού δορυφόρου τηλεπικοινωνιών της Τουρκίας. Η επιτυχημένη αυτή δοκιμή σημαίνει πως η Τουρκική Αεροπορία απέκτησε ικανότητα προσβολής στόχων με UAV Πέραν της Οπτικής Γραμμής (BLOS) του επίγειου σταθμού ελέγχου, σε αποστάσεις πολλαπλάσιες των τυπικών 150-200 χλμ. Το MAM-L μήκους ενός μέτρου διαμέτρου 160 χλστ., βάρους 22 κ. με κεφαλή ΗΕΑΤ 10 κ. έχει ακτίνα 8 χλμ. Η ΤΗΚ διαθέτει σε υπηρεσία 6 Anka-S, των οποίων η παράδοση ανακοινώθηκε από την SSB ανά δύο στις 3 Φεβρουαρίου, 16 Μαρτίου και 8 Απριλίου 2018. Τα δύο πρώτα Anka-S είναι εξοπλισμένα με σύστημα Ηλεκτροπτικών/ Υπέρυθρων/ Σήμανσης Λέιζερ/ Αποστασιόμετρου Λέιζερ (ΕΟ/IR/LD/LRF) Star SAFIRE 380-HLD της FLIR Systems, το οποίο θα αντικατασταθεί από το Σύστημα Στόχευσης Κοινού Διαφράγματος (CATS) της Aselsan, που θα εγκατασταθεί επίσης στα υπόλοιπα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Turkish Defence Industries (SSM), από τον Μάρτιο του 2018 έχουν διεξαχθεί επιτυχείς δοκιμές του Anka και με φορτίο συσκευών ELINT και COMINT για ένα μοντέλο Anka-SIGINT το οποίο θα χρησιμοποιεί η υπηρεσία πληροφοριών ΜΙΤ. Το UAV-SIGINT – που διαθέτει και ραντάρ συνθετικής απεικόνισης (SAR) – θα υποκλέπτει τακτικές επικοινωνίες και θα συλλέγει δεδομένα ηλεκτρονικών εκπομπών στο πεδίο της μάχης, τα οποία μέσω δορυφορικής σύνδεσης θα μεταδίδονται στο Τακτικό Κέντρο Επιχειρήσεων. Οι δοκιμές διεξάγονται στην αεροπορική βάση Ακιντζί βορειοδυτικά της Άγκυρας.
Η ανάπτυξη «δολοφονικών» UAV από την Τουρκία αναμένεται να μειώσει σημαντικά τον χρόνο εντοπισμού – προσβολής ταχύτατα διαφεύγοντων στόχων, όπως ο Οζντέν. Η στοχοποίηση και η προσβολή θα μπορεί να γίνεται από την ίδια πλατφόρμα, μόλις εμφανίζεται η ευκαιρία, και έτσι πληροφορίες της στιγμής να γίνονται άμεσα εκμεταλλεύσιμες για δράση. Τώρα χρειάζεται η παρεμβολή μαχητικών αεροσκαφών, που πρέπει να περιπολούν στην περιοχή του στόχου, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν από πριν πληροφορίες για την παρουσία του, κάτι πολύ δύσκολο για τόσο ευέλικτους στόχους, όπως ένα μεμονωμένο άτομο που κινείται συνεχώς. Επίσης, η ανάπτυξη «κατασκοπευτικών» UAV παρέχει μια «επίμονη» παρουσία ISR (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance), η οποία είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό, παρακολούθηση και στοχοποίηση ταχέως εμφανιζόμενων/ εξαφανιζόμενων στόχων, όπως ο Οζντέν και άλλοι πολέμαρχοι του ΡΚΚ.
Οι συνέπειες από τον τεράστιο στόλο τουρκικών UAV για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι σημαντικές, ιδιαίτερα στον χώρο του Αιγαίου, που το θέατρο επιχειρήσεων επιβάλλει μεγάλη διασπορά δυνάμεων, πολλαπλές ταυτόχρονα μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και ευνοεί τις διακλαδικές επιχειρήσεις Ειδικού Σκοπού και τις διακλαδικές Ειδικές Επιχειρήσεις επιχειρησιακού και στρατηγικού επιπέδου. Τα δυναμικά αντίμετρα κατά των τουρκικών UAV, ήτοι τα μαχητικά αεροσκάφη και ίσως τα επιθετικά ελικόπτερα δεν μπορούν να διατίθενται για αποστολή αντι-UAV εφόσον η μειωμένη αριθμητική τους δύναμη και ο αντίστοιχα μεγάλος αριθμός αποστολών δεν επιτρέπουν τέτοιες πολυτέλειες, παρά μόνον σε τυχαία φάση. Τα επόμενα δυναμικά αντίμετρα, ήτοι αντιαεροπορικά συστήματα, επίσης δεν μπορούν να αποτρέψουν την δράση UAV, αφενός γιατί στα μεθοριακά νησιά δεν υπάρχουν πυραυλικά αντιαεροπορικά συστήματα Patriot και αφετέρου τα υφιστάμενα Tor και Gecko δεν θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν και καταναλωθούν για τέτοιου είδους στόχους. Τα αντιαεροπορικά πυροβόλα δεν μπορούν να πλήξουν τόσο μικρούς στόχους στα μεγάλα ύψη (μέχρι και 5.000 μ.) που πετούν τα Anka και Bayraktar, ενώ ακόμη και σε μικρότερα ύψη δεν διαθέτουν τα απαραίτητα συστήματα εγκλωβισμού. Μη δυναμικά αντίμετρα, όπως ηλεκτρονικές παρεμβολές από συστήματα Η.Π. και ειδικά συστήματα Αντι-UAV δεν υφίστανται στις παρούσες ικανότητες των ενόπλων δυνάμεων, τουλάχιστον όσο είναι γνωστό.
Η δράση επομένως των τουρκικών UAV σε μόνιμη βάση επάνω από τις ελληνικές δυνάμεις είναι δεδομένη. Αυτό σημαίνει ότι χάρις στους οπτικούς, ηλεκτρομαγνητικούς αισθητήρες αλλά και τα συστήματα SIGINT των τουρκικών UAV οι Τούρκοι θα απολαμβάνουν μια πολύ λεπτομερή και επίκαιρη – έως σε επίπεδο πραγματικού χρόνου – εικόνα για την διάταξη μάχης, τις θέσεις και τις κινήσεις-προθέσεις των φίλιων δυνάμεων, στοιχεία που θα μπορούν να διανέμουν σε πραγματικό χρόνο στις επίγειες δυνάμεις τους μέχρις και σε τακτικό επίπεδο Ομάδας. Με άλλα λόγια οι Τούρκοι είναι κοντά στο να απολαμβάνουν μια υψηλή επίγνωση της επιχειρησιακής και τακτικής κατάστασης ανά πάσα στιγμή και ενώ αυτή εξελίσσεται, γεγονός με πολλές δυσάρεστες επιπτώσεις:
-
Ο εχθρός θα μπορεί να προσβάλει προληπτικά φίλιες δυνάμεις που ετοιμάζονται να επιχειρήσουν ή βρίσκονται καθ’ οδόν για επιχείρηση.
-
Οι αεροπορικές προσβολές του εχθρού θα έγκαιρες και πολύ ακριβείς, και ως εκ τούτου καταστρεπτικές και διαλυτικές.
-
Τα UAV–SIGINT θα επιτρέπουν τον εντοπισμό ανθρώπινων στόχων υψηλής αξίας (όπως διοικητών ταξιαρχίας, ταγμάτων, κ.λπ.) τους οποίους τα δολοφονικά UAV ή δολοφονικά drone θα πλήττουν με μεγάλη ακρίβεια.
-
Τα δολοφονικά UAV θα αποτελούν μια πιο αφανή, φθηνή και αποτελεσματική μέθοδος εξουδετέρωσης ραντάρ, αντιαεροπορικών συστημάτων, πυραύλων εναντίον πλοίων, κέντρων επικοινωνίας, αποθηκών και άλλων κρίσιμων στόχων και εγκαταστάσεων αντί της χρήσης μαχητικών αεροσκαφών, επιθετικών ελικοπτέρων και ομάδων κομμάντος.
-
Τα UAV–SIGINT και τα δολοφονικά UAV θα συνιστούν μια οργανική «αεροπορία τσέπης» για τις τουρκικές Ειδικές Δυνάμεις κατά τις επιχειρήσεις τους στο Αιγαίο, η οποία «αεροπορία» θα παρέχει διαρκή ικανότητα ISR και συνεχή κάλυψη CAS σε μικρές δυνάμεις κρούσης.
Η ελληνική αντίδραση απέναντι στην νέα αυτή και αυξανόμενη διαρκώς τουρκική απειλή θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα πλέγμα αντιμέτρων. Αυτά μπορεί να είναι:
-
Ανάπτυξη ικανοτήτων Ηλεκτρονικού Πολέμου/ Κυβερνοπολέμου εναντίον UAV MALE σε επίπεδο Στρατιωτικής Διοίκησης (ΣΔΙ) νήσου. Ο ΗΠ και ο Κυβερνοπόλεμος αποσκοπούν στην αφαίρεση του ελέγχου του UAV από το επίγειο κέντρο ελέγχου με παρεμβολές ώστε αυτό να καταπέσει, ή στην ανάληψη του ελέγχου και προσγείωσης του UAV σε φίλιο αεροδρόμιο, καθώς και στην υποκλοπή των εκπεμπόμενων δεδομένων.
-
Απόκτηση συστημάτων Αντι-UAV/ Drone πολλαπλών επιπέδων, όπως το εποχούμενο Anti-Unmanned Aerial Vehicle Device System. Ειδικά συστήματα που παρεμβάλουν το σήμα ελέγχου των UAV από τα επίγεια κέντρα ελέγχου. Χάρις στην κινητικότητα και την ευελιξία τους σε σύγκριση με μόνιμες εγκαταστάσεις ΗΠ, αναπτύσσονται σε περιοχές συγκεκριμένων επιχειρήσεων.
-
Διερεύνηση αν τα SA-8 Gecko (9K33 Osa) στα νησιά έχουν δυνατότητες εντοπισμού-εγκλωβισμού στόχων μεγέθους UAV MALE. Ο πύραυλος 9M33M3 του συστήματος έχει ακτίνα 15 χλμ. και μέγιστο ύψος προσβολής 12 χλμ. οπότε ως προς το βεληνεκές είναι κατάλληλος για προσβολή των Anka και Bayraktar. Επειδή τα SA-8 επωμίζονται την αεράμυνα των νήσων και δεν είναι δυνατό να ξοδεύουν βλήματα για UAV, θα πρέπει να αυξηθεί το απόθεμα των πυρομαχικών τους. Αν το SA-8 δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει UAV, τότε θα πρέπει να εξεταστεί η απόκτηση νέων αντιαεροπορικών συστημάτων με τέτοια δυνατότητα.
-
Τροποποίηση των 20 ελικοφόρων εκπαιδευτικών αεροσκαφών Τ-6 Texan της ΠΑ που φέρουν σκοπευτικό για πυροβόλα, ώστε να φέρουν και βλήματα αέρος-αέρος Sidewinder AIM-9L ή αντιαεροπορικά βλήματα (Air-to-Air Stinger – ATAS). Τα αεροσκάφη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 είχαν αναλάβει την καταστροφή τρομοκρατικών UAV, γεγονός που αποκαλύπτει την καταλληλόλητά τους για αυτή την αποστολή. Τα αεροσκάφη αυτά ή μια νέα παρτίδα 10 αεροσκαφών μόνιμα αφιερωμένων σε αποστολή CAS/ Anti–UAV θα πρέπει να αναπτύσσονται σε νησιά «δεύτερης γραμμής» (π.χ. Σκύρος, Νάξος, Κάρπαθος) ώστε να επεμβαίνουν όταν χρειάζεται.