Ειλικρινής και σταράτη ήταν η ενημέρωση του Αρχηγού του ΠΝ, Αντιναυάρχου Νικολάου Τσούνη, που έλαβε χώρα στο ΓΕΝ, σήμερα, 3 Δεκεμβρίου 2019. Μετά μια σύντομη παρουσίαση της πραγματικά τεράστιας κοινωνικής προσφοράς του ΠΝ αλλά και ποικίλων άλλων δράσεων, ο ΑΓΕΝ έδωσε μια σαφή και ειλικρινή εικόνα για την πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων του ΠΝ τόσο σε άμεσους όσο και σε μακροπρόθεσμους στόχους.
Και φυσικά το κρίσιμο ερώτημα ήταν: απέναντι στην αυξανόμενη τουρκική απειλή, μέχρι να αρχίσουν να αποδίδουν τα μακροχρόνια προγράμματα, τι γίνεται; Ο ΑΓΕΝ είπε ξεκάθαρα ότι τα προγράμματα που καταβάλλεται προσπάθεια να υλοποιηθούν το συντομότερο δυνατό είναι:
-
οι νέες τορπίλες για τα υποβρύχια
-
τα αμυντικά αντίμετρα των υποβρυχίων
-
τα ελικόπτερα ΜΗ-60R
-
η αναβάθμιση των S-70 Sea Hawk, που θα εξασφαλίσει την λειτουργία τους για τα επόμενα 10 έτη
-
η απόκτηση συστημάτων αντι-drone για τα πλοία
-
η Νο6 ΤΠΚ, που είναι επιχειρησιακά σχεδόν έτοιμη
-
η Νο7 ΤΠΚ “θα πέσει στο νερό” για δοκιμές στις αρχές του 2020, και θα είναι επιχειρησιακή ίσως μέχρι το καλοκαίρι
-
τα τέσσερα σκάφη ειδικών επιχειρήσεων Mk-V SOC της ΔΥΚ
-
Kαι κάτι άλλο το οποίο μας ζητήθηκε να μην αποκαλυφθεί για την ώρα… Ωστόσο, η παράκληση του ΑΓΕΝ «γράφτηκε» κανονικά από κάποιους που παρίσταντο, και η πληροφορία διέρρευσε στα διάφορα site. Πρόκειται για την απόκτηση UAV μέσω ενός ανώνυμου δωρητή, τα οποία περιλαμβάνουν UAV εκτοξευόμενα από καταπέλτη επάνω σε πλοία, εκτοξευόμενα με το χέρι, μικρά τακτικά UAV< που πιθανώς θα παραληφθούν και από την ΔΥΚ. Τα UAV θα χρησιμοποιούνται και από ναυτικά παρατηρητήρια.
Επιπλέον, το πρώτο Ρ-3 Orion εκτελεί πτητικές δοκιμές, ενώ έχει προγραμματιστεί η παράδοση δύο άλλων αεροσκαφών το 2022 και άλλων δύο το 2023. Κατά την γνώμη μας το πρόγραμμα ίσως θα έπρεπε να είχε εγκαταλειφθεί, καθώς η αργοπορία του είναι πολύ μεγάλη, και τα διατιθέμενα κονδύλια που απέμειναν να ανακατευθυνθούν σε άλλες επείγουσες ανάγκες.
Όσον αφορά το πρόγραμμα των νέων φρεγατών, αυτές κατά πάσα πιθανότατα θα είναι τελικά οι γαλλικές Bell@hara – αν και ειπώθηκε πως ακόμη εξετάζονται και άλλες εναλλακτικές προτάσεις -, οι οποίες ωστόσο πιστεύουμε ότι μάλλον δεν έχουν ελπίδα. Και αυτό διότι με τους Γάλλους έχουν συζητηθεί πλέον ουσιαστικές λεπτομέρειες για τις ελληνικές προσαρμογές στις ικανότητες των πλοίων. Για παράδειγμα, οι Γάλλοι δεν χρησιμοποιούν αντιπυραυλικά συστήματα CIWS, καθώς έχουν άλλο δόγμα, αλλά τα ελληνικά θα φέρουν τέτοια συστήματα, που θα πρέπει όμως να μην μειώνουν το stealth προφίλ των φρεγατών. Επίσης, οι Γάλλοι τοποθετούσαν δύο εκτοξευτές πυραύλων επιφανείας-επιφανείας, ενώ το ΠΝ ήθελε οπωσδήποτε τέσσερις. Τελικά, και οι Γάλλοι – μάλλον επηρεάστηκαν από εμάς – θα τοποθετήσουν και αυτοί τέσσερις.
Το μόνον δυσάρεστο είναι ότι οι φρεγάτες θα πρέπει να αναμένονται σε ένα διάστημα 5 με 7 ετών! Ήτοι μεταξύ του 2025 και του 2027. Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για κάποια άλλα πλοία να καλύψουν αυτό το κενό, για τον απλούστατο λόγο ότι τα κονδύλια που παρέχονται στο ΠΝ δεν το επιτρέπουν. Ωστόσο, ΑΓΕΝ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο σε πολιτικό επίπεδο (πρωθυπουργών) να υπάρξει μια συμφωνία για παραχώρηση πλοίων από την Γαλλία – εφόσον αυτή τελικά λάβει το συμβόλαιο για τις νέες φρεγάτες.
Εν τω μεταξύ προχωρά και το πρόγραμμα αναβάθμισης των φρεγατών MEKO. Ο ΑΓΕΝ διαβεβαίωσε ότι παρά τα περιορισμένα χρήματα, ο τρόπος που έχει βρεθεί, θα αποδώσει πλοία με μεγάλες δυνατότητες στο προσεχές μέλλον.
Η αμερικανική επιλογή των LCS (Σαουδαραβική έκδοση), αν και καλύπτει την ανάγκη για ένα ταχύ πλοίο (πιάνουν 30+ κόμβους), ωστόσο δεν ικανοποιεί άλλες κρίσιμες ανάγκες του ΠΝ, και απαιτούνται σημαντικές αλλαγές στα πλοία. Η περίπτωση της παραχώρησης δύο αντιτορπιλικών κατευθυνομένων βλημάτων (DDG) κλάσης Arleigh Burke από όσο γνωρίζει το ΠΝ δεν υπάρχει καν, καθώς το Αμερικανικό Ναυτικό, όταν ερωτήθηκε, ξεκαθάρισε ότι δεν διατίθεται να αποδεσμεύσει πλοία αυτού του τύπου. Ωστόσο, και πάλι ο ΑΓΕΝ είπε ότι σε πολιτικό επίπεδο (Έλληνα πρωθυπουργού και Αμερικανού Προέδρου) τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί… Αλλά γενικά η πιθανότητα πρέπει να θεωρείται μηδαμινή. Μια άλλη σχεδόν απίθανη περίπτωση είναι η επιλογή των πλοίων Α-200.
Γενικά, η φιλοσοφία απόκτησης φρεγατών του ΠΝ είναι το πλοίο που θα επιλεγεί να υπάρχει σε ένα άλλο μεγάλο ναυτικό, ώστε να εξασφαλίζεται η αγορά ανταλλακτικών και γενικά να υποστηρίζεται το πλοίο για πολλά χρόνια.
Όσον αφορά την λεγόμενη “εθνική φρεγάτα”, ο ΑΓΕΝ είπε ότι, αν και θα ήταν υπέροχο να είχαμε τέτοια δυνατότητα, στην ουσία είναι αδύνατο να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Κατ’ αρχάς διότι δεν υπάρχει ναυπηγείο να την κατασκευάσει την στιγμή που η κατάσταση και στα δύο ναυπηγεία είναι ρευστή και απρόβλεπτη. Αλλά και αν ακόμα υπήρχε δυνατότητα κατασκευής του σκάφους, θα έπρεπε να αναπτυχθούν ελληνικά οπλικά συστήματα, ηλεκτρονικός εξοπλισμός κ.λπ., τα οποία δεν κατασκευάζονται στην Ελλάδα, και θα έπρεπε να αγοραστούν από το εξωτερικό, και φυσικά θα έπρεπε να γίνει η “ολοκλήρωση” όλων αυτών των διαφορετικών συστημάτων σε ένα νέο σκαρί. Αλλά και αν ακόμη δημιουργούνταν τέτοιες εταιρείες στην Ελλάδα, αυτές δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν με μοναδικό πελάτη το ΠΝ. Όπως ανέφερε, ο ΑΓΕΝ, τέτοια πειράματα τα πληρώσαμε πολύ ακριβά στο παρελθόν… Και εμείς θα υπενθυμίσουμε την ιλαροτραγωδία του συστήματος “Άρτεμις”, που έφαγε δεκάδες εκατομμύρια και τελικά μετά από χρόνια πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων.
Από πλευράς διάταξης μάχης, ο ΑΓΕΝ θα ήθελε και έναν δεύτερο ναύσταθμο στην Κρήτη, για να μετατοπίσει νοτιότερα το κέντρο βάρους της ισχύος του ΠΝ. Κάτι φυσικό, εφόσον η τουρκική απειλή απλώνεται πλέον όχι μόνον στα Δωδεκάνησα αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, ανατολικά αλλά και νότια της Κρήτης. Ωστόσο, και πάλι τα διατιθέμενα κονδύλια, δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Να σημειώσουμε ότι η ελληνική φρεγάτα που επιχειρεί στην Ανατολική Μεσόγειο στα πλαίσια της UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon) ναυλοχεί κυρίως στην Κύπρο και μερικές φορές στην Βηρυτό.
Το θέμα της μετατροπής της Κρήτης σε μια διακλαδική βάση έχει τεθεί πολλές φορές από το περιοδικό μας “ΚΑΤΑΔΡΟΜΗ”, αφορώντας φυσικά όχι μόνον το ΠΝ αλλά και την ΠΑ και τις Ειδικές Δυνάμεις. Και όπως φαίνεται ο ΑΓΕΝ έχει εντοπίσει αυτή την ανάγκη. Ωστόσο, όπως είδαμε, ο ΕΣ και το ΥΠΕΘΑ δεν φαίνεται να έχουν κατανοήσει αυτή την ανάγκη, καθώς τελικά δεν ενέκριναν την μετατόπιση της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών (32 ΤΑΞΠΝ) από τον Βόλο στην Αττική, με ένα τάγμα στον Ναύσταθμο, κάτι το οποίο είχε ζητήσει ο απελθών ΑΓΕΕΘΑ κ. Αποστολάκης και ο τότε Αρχηγός Στόλου κ. Παυλόπουλος.
Όμως, μια επέκταση της διάταξης μάχης του ΠΝ προσκρούει και στην ποσότητα του προσωπικού. Ο κύριος ναύσταθμος ήδη αντιμετωπίζει πρόβλημα επάνδρωσης, το οποίο αναμένεται να λυθεί εφόσον εγκριθούν προσλήψεις ΕΠΟΠ από την κυβέρνηση. Θα προσθέταμε, ότι μια αύξηση θητείας ίσως να επίλυε σε ικανό βαθμό το πρόβλημα, αλλά αυτό όπως φαίνεται δεν είναι στις σκέψεις του ΥΕΘΑ. Παρόλα αυτά, έχει καταβληθεί έντονη προσπάθεια για συνεχή βελτίωση των εγκαταστάσεων του ναυστάθμου, όπως η δημιουργία κέντρου επισκευής ηλεκτρονικών πλακετών, η επαναλειτουργία ενός σημαντικού γερανού και άλλα πολλά.
Ένα άλλο θέμα που θίχτηκε ήταν η παραλαβή των τεσσάρων σκαφών ειδικών επιχειρήσεών Mk-V SOC για την Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ). Η απαράδεκτη καθυστέρησή τους φαίνεται να οδεύει προς το τέλος και – για μια φορά – δεν οφείλεται σε εμάς… Μια απίστευτη αμερικανική γραφειοκρατία φαίνεται να είναι η αιτία, που μέχρι σήμερα δεν έχουν παραδοθεί τα σκάφη. Τα Mk-V SOC φαίνεται ότι θα παραδοθούν “γυμνά” από όπλα και άλλο εξοπλισμό. Το πρώτο σκέλος, των όπλων, καλύπτεται εύκολα, καθώς πρόκειται για πολυβόλα Μ2 των 0.50 και αυτόματα βομβιδοβόλα Mk19 ή GMG, που διατίθενται άφθονα στις Ένοπλες Δυνάμεις. Το δεύτερο σκέλος θα καλυφθεί μάλλον από εγχώρια συστήματα επικοινωνιών και FLIR, καθώς τα περισσότερα από τα αντίστοιχα αμερικανικά ή έχουν αφαιρεθεί και χρησιμοποιούνται στα νέα σκάφη Ειδικών Επιχειρήσεων των SEAL ή είναι απόρρητα (π.χ. ασύρματοι, δορυφορικές επικοινωνίες, ηλεκτρονικά αντίμετρα κ.λπ.).
Η συντήρηση των κινητήρων των Mk-V SOC δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα για το ΠΝ, αλλά το κόστος των καυσίμων που καίνε είναι ένα θέμα προς σκέψη. Ωστόσο, αυτά τα σκάφη δεν προβλέπεται να αναπτύσσονται σε μακροχρόνιες περιπολίες από το ΠΝ, ώστε να παρουσιάζουν ένα συνεχές κόστος, αν και η εκπαίδευση και οι επιχειρησιακές αναπτύξεις των Ομάδων Ανορθοδόξου Πολέμου (ΟΑΠ) θα πρέπει να επιτελούνται… Ίσως τα σκάφη θα διατηρηθούν ως μέσα ταχεία επέμβασης, με περιορισμένη ανάπτυξη σε περιπολίες ή ασκήσεις, ώστε να μην ανεβαίνει το κόστος λειτουργίας τους.
Ευχάριστα είναι τα νέα και για τα αερόστρωμνα Zubr, των οποίων ο αριθμός έχει ανέλθει σε τρία επιχειρησιακά, μια πολύ σημαντική βελτίωση για τις ανάγκες τόσο της 32 ΤΑΞΠΝ όσο και της Ζ’ ΜΑΚ που τα χρησιμοποιεί ως πλοία-βάσεις για ταχεία μεταφορά λόχων της μαζί με τις ελαστικές λέμβους.
Κλείνοντας, ο ΑΓΕΝ τόνισε ότι σε περίπτωση πολέμου θα είμαστε εμείς μόνον που θα λύσουμε το πρόβλημα. Δεν βλέπει Γερμανούς, Γάλλους ή άλλους συμμάχους να εμπλέκονται σε πολεμικές επιχειρήσεις κατά της Τουρκίας, αποκλειστικά για τα δικά μας συμφέροντα. Διαβεβαίωσε όμως ότι παρά τα προβλήματα, τα υπάρχοντα μέσα μπορούν ακόμα να εξασφαλίζουν ικανό βαθμό αποτροπής, και ότι η ζημιά που μπορούμε να κάνουμε στον εχθρό παραμένει σημαντική. Χαρακτηριστική ήταν ή φράση «εμείς θα προχωρήσουμε και όσες φάμε και όσες δώσουμε». Ο ΑΓΕΝ είναι γνωστός για την μαχητικότητά του και την άρτια επαγγελματική του κατάρτιση στα θέματα ναυτικού πολέμου, οπότε το ΠΝ βρίσκεται σε σίγουρα χέρια αν συμβεί κάτι.