Η στενή διασύνδεση Ειδικών Δυνάμεων – Υπηρεσιών Πληροφοριών καταδεικνύεται παραδειγματικά στην περίπτωση της Ε’ Μοίρας των βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων, η οποία επιχειρησιακά υπάγεται στην Μυστική Υπηρεσία Πληροφοριών (SIS) – ΜΙ6.
Γράφει ο Δημήτρης Πατσουλές
Η χρησιμοποίηση ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων για μυστικές αποστολές ή αλλιώς «μαύρες επιχειρήσεις» είναι πολύ παλιά πρακτική που ανάγεται στον Β’ ΠΠ. Όλες σχεδόν οι υπηρεσίες πληροφοριών του κόσμου «δανείζονται» τους τολμηρούς και ικανούς κομμάντος των Ειδικών Δυνάμεων για να αναλάβουν αποστολές «δράσης» ή έχουν δημιουργήσει δικές τους μονάδες «μαύρων επιχειρήσεων» από πρώην μέλη των Ειδικών Δυνάμεων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το Special Activities Division (SAD) της CIA και ειδικά τμήματα των Spetsnaz που ανήκουν στην ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GRU. H βρετανική υπηρεσία πληροφοριών εξωτερικού SIS (Secret Intelligence Service) – γνωστή ευρέως ως MI6 – ελέγχει και αυτή επιχειρησιακά μια παρόμοια μονάδα γνωστή ως E’ Squadron (Ε’ Μοίρα). H μονάδα επανδρώνεται από μέλη της Special Air Service (SAS), της Special Boat Service (SBS) και του Special Reconnaissance Regiment (SRR).
Αποκάλυψη στην Λιβύη
Η ύπαρξη της Ε’ Μοίρας, φυσικά, δεν έχει γίνει ποτέ παραδεκτή από την ΜΙ6 ή τις Ειδικές Δυνάμεις Ηνωμένου Βασιλείου (UK Special Forces, μια διακλαδική διεύθυνση – αρχηγείο) ή την βρετανική κυβέρνηση. Ωστόσο, τον Μάρτιο του 2012 η μονάδα ήρθε στο φως της δημοσιότητας, όταν τα ΜΜΕ ανακοίνωσαν ότι έξι άνδρες της SAS συνελήφθησαν από αντάρτες στην Λιβύη και κρατούντο στην Βεγγάζη. Επρόκειτο για έξι μέλη της Ε’ Μοίρας που προστάτευαν δύο πράκτορες της ΜΙ6, οι οποίοι είχαν αναλάβει μια ευαίσθητη μυστική αποστολή: την δημιουργία επαφών μεταξύ της βρετανικής κυβέρνησης και του Εθνικού Μεταβατικού Συμβούλιου (National Transitional Council – NTC).
Το NTC ήταν μια οργάνωση αντι-Κανταφικών ανταρτών που ήλεγχε την Βεγγάζη και με την οποία το Λονδίνο ήλπιζε να υπογράψει σημαντικά συμβόλαια για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου της περιοχής. Ένα ελικόπτερο Chinook παρέλαβε τους οκτώ άνδρες από την Μάλτα και τους μετέφερε σε ένα σημείο στην Λιβυκή έρημο, όπου είχε οριστεί το ραντεβού με τους εκπροσώπους των ανταρτών. Σύμφωνα με φήμες, οι έξι κομμάντος, εκτός του οπλισμού τους και ειδικών ασυρμάτων, φορούσαν πολιτικά και έφεραν διαβατήρια από τέσσερις διαφορετικές χώρες.
Δυστυχώς για την μικρή ομάδα των Βρετανών η προσγείωση του ελικοπτέρου προκάλεσε υποψίες στους τοπικούς αντάρτες, που δεν γνώριζαν τις συνεννοήσεις της οργάνωσής τους με το Λονδίνο. Οι αντάρτες τους συνέλαβαν και τους οδήγησαν στην Βεγγάζη. Το επεισόδιο επιβεβαιώθηκε, όταν η κυβέρνηση του Καντάφι δημοσίευσε ένα υποκλαπέν τηλεφώνημα στο οποίο ακουγόταν ένας Βρετανός διπλωμάτης να ζητά από το NTC να απελευθερώσει τους οκτώ συλληφθέντες.
The Increment
Η χρησιμοποίηση, ωστόσο, ανδρών της διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων Ηνωμένου Βασιλείου (UKSF) από την ΜΙ6 δεν ξεκινά το 2005, το έτος ίδρυσης της Ε’ Μοίρας. Οι φήμες για πράκτορες-στρατιώτες που «δανείζονται» στην ΜΙ6 και συγκεκριμένα στον Κλάδο Γενικής Υποστήριξης (General Support Branch) υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Οι αποστολές που τους ανατίθενται είναι ενέργειες που δεν πρέπει να μαθευτούν ή τουλάχιστον να συνδεθούν με την βρετανική κυβέρνηση. Στο βιβλίο του πρώην SAS Paul Bruce με τίτλο “The Nemesis File: The True Story of an Execution Squad”, που εκδόθηκε το 1996, περιγράφονται τέτοιες αποστολές. Αυτές αφορούν μυστικές εκτελέσεις στελεχών του IRA αλλά και δολοφονίες τυχαίων απλών πολιτών – Καθολικών και Προτεσταντών – στην Βόρειο Ιρλανδία ώστε να δημιουργείται ένταση και να αποτυγχάνουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Το βιβλίο αποδοκιμάστηκε από την βρετανική κυβέρνηση ως «φαντασίωση»…
Η αρχική αυτή μονάδα της ΜΙ6 ονομαζόταν “The Increment”. Λέγεται ότι μέχρι το 2000 οι σταθμοί της ΜΙ6 σε όλο τον κόσμο ήταν σε άμεση επαφή με το παράρτημα της SAS στους Στρατώνες του Δούκα της Υόρκης (Duke of York’s Barracks) στο Λονδίνο, όπου έδρευε το επιτελείο της μυστικής μονάδας. Αργότερα το κτίριο πουλήθηκε και η SAS μετακινήθηκε σε άλλη τοποθεσία. Από την πλευρά των Ειδικών Δυνάμεων η μονάδα αυτή ονομαζόταν “Revolutionary Warfare Wing” (Πτέρυγα Επαναστατικού Πολέμου) ή απλώς “The Wing” και αποτελείτο από μέλη της SAS, της SBS, του 14ου Λόχου Πληροφοριών (14th Intelligence Detachment – “The Det.”).
Η RWW δεν θα πρέπει να συγχέεται με την Counter Revolutionary Wing – CRW (Πτέρυγα Αντεπαναστατικού Πολέμου), η οποία ιδρύθηκε από την SAS την δεκαετία του ’70 και ασχολείται με την εκπαίδευση στην αντιτρομοκρατία και την εκπόνηση τακτικών, ενώ διαθέτει και έναν πυρήνα σωματοφυλάκων υψηλών προσώπων. Σύμφωνα με τον βρετανικό Τύπο στους κόλπους της SAS έχει συσταθεί μια μονάδα άμεσης επέμβασης με την ονομασία “Blue Thunder” ειδικά για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στο Λονδίνο και άλλα μεγάλα αστικά κέντρα της Βρετανίας.
H SAS στην RWW-Increment πρόσφερε τους περισσότερους Operator πεδίου, ενώ η SBS συνεισέφερε βατραχανθρώπους και υποβρύχια οχήματα για την μεταφορά και διείσδυση πρακτόρων σε ξένες ακτές ή την τοποθέτηση πομπών σε ξένα πλοία σε λιμάνια. Στο βιβλίο “Black Water: By Strength and By Guile” του πρώην SBS Don Camsell, περιγράφεται μια αποστολή κατά την οποία αυτός και άλλοι βατραχάνθρωποι φωτογράφισαν τα ύφαλα ενός σοβιετικού καταδρομικού που κατέπλευσε σε βρετανικό λιμάνι, για να αναλύσουν οι ειδικοί τις δυνατότητες υδροφώνων του σκάφους.
Η Βρετανική Αεροπορία (RAF) συμβάλλει στο Increment με ένα σμήνος μαύρων επιχειρήσεων που ονομάζεται “S&D Flight”. Η μονάδα αποτελείται από διάφορα πολιτικά αεροσκάφη και ελικόπτερα μεταξύ των οποίων και ένα ειδικό Puma HC.1 της 33ης Μοίρας και ένα C-130 της 47ης Μοίρας-Σμήνος Ειδικών Δυνάμεων. Το Puma διαθέτει ευμεγέθεις δεξαμενές καυσίμων για μεγαλύτερη ακτίνα δράσης. Ορισμένες πηγές κάνουν λόγο για μια άκρως απόρρητη μονάδα του Βρετανικού Ναυτικού η οποία συμμετέχει στο Increment και ονομάζεται “UKN”. Αποστολή της είναι η ειδική αναγνώριση-παρακολούθηση σε ξένες χώρες, με σκοπό τον εντοπισμό στόχων στα πλαίσια επιχειρήσεων που θα ακολουθήσουν. Ανεπιβεβαίωτες φήμες θέλουν την UKN να εμπλέκεται στον θάνατο της Λαίδης Νταϊάνα, τον θάνατο του Δρ. Κέλι και σε σχέδια δολοφονίας του Καντάφι και του Μιλόσεβιτς.
Ειδικούς επικοινωνιών και Πληροφορικής υποστήριξης στο RWW προσφέρουν το 18ο Σύνταγμα Διαβιβάσεων (18th Signal Regiment), το οποίο ιδρύθηκε το 2005 και υπάγεται στο αρχηγείο των UKSF αποτελούμενο από μοίρες του Βασιλικού Σώματος Διαβιβάσεων και των Βασιλικών Πεζοναυτών. Το σύνταγμα αποτελείται από το SBS Signals Squadron, το 264 (SAS) Signal Squadron, το 267 (SRR) Signals Squadron, το 268 (SFSG) Signals Squadron και το 63 (SAS) Signal Squadron.
Ε’ Squadron
Η εξέλιξη του Increment/ RWW στην Ε’ Μοίρα το 2005 είναι το αποτέλεσμα των μεγάλων απαιτήσεων σε πληροφορίες και μυστικές επιχειρήσεις που προέκυψαν από την έναρξη του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας το 2001 και την βαθιά εμπλοκή της Βρετανίας σε αυτόν στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και άλλα σημεία του κόσμου. Οι αποστολές της Ε’ Μοίρας είναι:
- Συνοδεία – Προστασία πρακτόρων της ΜΙ6 σε ξένες χώρες και αφιλόξενα και επικίνδυνα σημεία του κόσμου, όπου εξελίσσονται μυστικές επιχειρήσεις κυρίως παραστρατιωτικού χαρακτήρα.
- Μυστική στρατιωτική βοήθεια σε ξένες συμμαχικές – φίλιες χώρες ή φιλικές οργανώσεις και κινήματα, όπως οργάνωση και εκπαίδευση ανταρτικών σωμάτων, καθοδήγηση και σχεδίαση επιχειρήσεων, καθοδήγηση αεροπορικών προσβολών και κατάδειξη στόχων.
- Μεταφορά – Διείσδυση πρακτόρων της ΜΙ6 σε ξένες χώρες και επικίνδυνες περιοχές από αέρα, θάλασσα και ξηρά με ειδικά μέσα.
- Μυστική αναγνώριση, παρακολούθηση, επιτήρηση στόχων και συλλογή πληροφοριών με ομάδες αναγνώρισης και τοποθέτηση παρατηρητηρίων.
- Εκτέλεση επιχειρήσεων «δράσης» (δολοφονίες, απαγωγές, συλλήψεις, ανατρεπτικές ενέργειες κ.λπ.) της ΜΙ6 σε ξένες χώρες που ενέχουν παραστρατιωτική δράση.
Μερικές από αυτές τις αποστολές μαρτυρούνται από την ειδησεογραφία για την διαφαινόμενη δράση μελών των Βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων στην Λιβύη. Όπως προαναφέρθηκε, έξι SAS-SBS απεδείχθη ότι τον Μάρτιο του 2012 συνόδευαν για προστασία πράκτορες της ΜΙ6 στην Λιβύη. Τους επόμενους μήνες δυνάμεις του NTC εθεάθησαν να χειρίζονται προηγμένους ασυρμάτους, εκτοξευτές αντιαρματικών βλημάτων MILAN και καταδείκτες λέιζερ. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτό οφείλεται στην εκπαιδευτική-συμβουλευτική δράση μελών της Ε’ Μοίρας που εργάστηκαν στην αφάνεια στο πλευρό του NTC, για να μην αποκαλυφθεί η εμπλοκή της βρετανικής κυβέρνησης.
Τα μέλη της Ε’ Μοίρας ήταν ντυμένοι σαν τους αντάρτες με γενειάδες για να μην τους αναγνωρίζουν οι δημοσιογράφοι και οι εχθρικές δυνάμεις στο πεδίο της μάχης. Μόνοι τους ή σε ζεύγη συνόδευαν τους αρχηγούς των ανταρτών στις επιχειρήσεις, συμβουλεύοντας και αποτελώντας τους συνδέσμους με την ΜΙ6 και περαιτέρω την βρετανική κυβέρνηση. Στις 20 Οκτωβρίου ο Καντάφι τελικά συνελήφθη και εκτελέστηκε από αντάρτες του NTC. Η σύλληψη έγινε μετά από προσβολή της φάλαγγας με την οποία κινείτο ο Καντάφι από αεροσκάφη του ΝΑΤΟ. Λέγεται ότι την κατάδειξη-καθοδήγηση έκαναν άνδρες της SAS που συνόδευαν τους αντάρτες και φυσικά ανήκαν στην Ε’ Μοίρα.
Μονάδες Μαύρων Επιχειρήσεων
Η ποσοτική αύξηση και η ποιοτική αναβάθμιση των παραστρατιωτικών μονάδων μαύρων επιχειρήσεων είναι αποτέλεσμα των τεράστιων απαιτήσεων σε συγκαλυμμένες επιχειρήσεις των κρατών που πρωταγωνιστούν στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και μέσω αυτού στο νέο παγκόσμιο «Μεγάλο Παιχνίδι» της κυριαρχίας επί των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των οδών μεταφοράς ενεργείας σε όλο τον κόσμο. Δειγματοληπτικά αναφέρουμε μερικές.
Οι ΗΠΑ διαθέτουν το πιο εντυπωσιακό πανόραμα μονάδων μαύρων επιχειρήσεων. Η Intelligence Support Activities (ή Northern Virginia Army) από το 2004 υπάγεται στην Joint Special Operations Command (JSOC) και ασχολείται κυρίως με τον εντοπισμό ανθρώπινων στόχων σε ξένες χώρες. Το Special Activities Division (SAD) της CIA αποτελείται από την Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Group – SOG) που διεξάγει παραστρατιωτικές επιχειρήσεις και την Ομάδα Πολιτικών Δραστηριοτήτων (Political Activities Division – PAG) που διεξάγει ανατρεπτικές επιχειρήσεις. H Delta Force διαθέτει την Μοίρα G που ειδικεύεται σε μυστικές επιχειρήσεις προωθημένης δύναμης, παρακολούθηση και αναγνώριση. H SEAL Team Six διαθέτει την «Μαύρη Μοίρα» (Black Squadron) με την ίδια αποστολή.
Η γαλλική υπηρεσία πληροφοριών DGSE που υπάγεται στο Υπουργείο Αμύνης διαθέτει το “Division Action” με αποστολή την σχεδίαση και διεξαγωγή μυστικών-μαύρων ειδικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό με τρεις μονάδες εκπαίδευσης-μυστικών ειδικών επιχειρήσεων: το Κέντρο Ειδικής Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστών (CPES), που ειδικεύεται σε μυστικές αποστολές, το Κέντρο Ειδικής Επιμόρφωσης Αλεξιπτωτιστών (CPIS), που ειδικεύεται στον Ανορθόδοξο Πόλεμο και το Κέντρο Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστών για Ναυτικές Επιχειρήσεις (CPEOM), που ειδικεύεται σε υποβρύχιες ειδικές αποστολές.
Εκτός από τις μόνιμες μονάδες – υπηρεσίες «μαύρων επιχειρήσεων» στην διάρκεια εκστρατειών, όπως στην περίπτωση της καταδίωξης της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, δημιουργούνται έκτακτες μονάδες «μαύρης δράσης». Χαρακτηριστικά δείγματα είναι η μονάδα «Μοχώκ» της JSOC στο Ιράκ από Ιρακινούς συνεργάτες με αποστολή την Close Target Reconnaissance στόχων προς εξόντωση-σύλληψη, και την “Interagency Support Activity”, η οποία αποτελείτο από: «Μοχώκ», παραστρατιωτικούς της CIA (Special Activities Division), άνδρες της Delta Force και της SEAL Team Six, και στοιχεία της Task Force Orange (μονάδα πληροφοριών). Η ISA αναφερόταν απευθείας στον σταθμάρχη της CIA στην Βαγδάτη. Αποστολή της ISA ήταν βρίσκει δύσκολους στόχους, όσους δεν εντόπιζαν οι υποκλοπές και οι πράκτορες στις τάξεις των ανταρτών, και να τους εξοντώνει.
Ελληνική διάσταση
Στο σημερινό περιβάλλον ασφαλείας η δημιουργία μονάδων «μαύρων επιχειρήσεων» είναι απαραίτητη όσο είναι η παρουσία της πολεμικής αεροπορίας στις ένοπλες δυνάμεις ενός κράτους. Προς αποφυγή ανοικτών συρράξεων και προώθησης με έμμεσο τρόπο των εθνικών τους επιδιώξεων, πολλά κράτη επιλέγουν την χρησιμοποίηση ασύμμετρων μορφών πολέμου.
Για να περιοριστούμε στο ελληνικό περιβάλλον, η Τουρκία είναι γνωστό ότι διαθέτει πλέον οργανωμένο Παραστρατιωτικό Τμήμα εντός της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ, ενώ η Διοίκηση Ειδικών Δυνάμεων (ΟΚΚ) διαθέτει τις μονάδες Μπορντό Μπερέ – Επιπέδου 1 που αναλαμβάνουν «μαύρες επιχειρήσεις». Η Τουρκία έχει καταστήσει επανηλλειμμένα την Ελλάδα στόχο ασύμμετρων μορφών πολέμου, που κυμαίνονται από πυρκαγιές δασών έως την οργάνωση και καθοδήγηση λαθρομεταναστευτικών κυμάτων. Επίσης στο εσωτερικό της χώρας έχει δημιουργηθεί μια υπολανθάνουσα αλλά λίαν υπαρκτή ασύμμετρη απειλή: η συμμαχία-συνεργασία του αναρχικού χώρου με ισλαμιστές. Ήδη η ΕΛ.ΑΣ έχει προειδοποιήσει για κυψέλες ιμάμηδων που διδάσκουν το πολεμικό Ισλάμ, ενώ οι αναρχικοί έχουν «παρελάσει» με όπλα στο κέντρο της Αθήνας. Η διαπλοκή και ΜΚΟ που είναι ύποπτες για οργάνωση ανατρεπτικών δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες επιτείνει την απειλή. Μια τέτοια απειλή απαιτεί μονάδες μυστικών επιχειρήσεων πέραν των κλασσικών μονάδων καταστολής και πληροφοριών της αστυνομίας.
Η άμυνα σε τέτοιες μορφές πολέμου δεν είναι δυνατή με συμβατικές δυνάμεις. Απαιτούνται μονάδες μυστικού πολέμου σε μόνιμη βάση, με ειδική εκπαίδευση, ειδικά υλικά και μέσα, εθνικό δόγμα «συγκαλυμμένων» επιχειρήσεων και φυσικά πολιτική βούληση.
Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) για μυστικές αποστολές που απαιτούν «δράση» χρησιμοποιεί συχνά «δανεικά» στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων. Η προσωρινή αυτή εξυπηρέτηση των αναγκών της ΕΥΠ είναι κοινή πρακτική σε πολλές υπηρεσίες πληροφοριών, ιδιαίτερα σε έκτακτες αποστολές και επιχειρήσεις. Όπως όμως είδαμε, οι περισσότερες μυστικές υπηρεσίες έχουν πλέον σχηματίσει σε στενή συνεργασία με τις Ειδικές Δυνάμεις των χωρών τους μόνιμες μονάδες μαύρων επιχειρήσεων για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα απέναντι σε ασυμμέτρες απειλές.
Η πρακτική αυτή θα πρέπει να ακολουθηθεί και από την Ελλάδα, αφού ο πολιτικός κόσμος απαλλαγεί από παρελθοντικές φοβίες. Δεν είναι δυνατόν να σβήνονται οι λέξεις «συγκαλυμμένες επιχειρήσεις» από το εθνικό δόγμα Ειδικών Επιχειρήσεων ως… επικίνδυνες. Αν και μόνο η αναφορά δημιουργεί τέτοια αντίδραση, ποιες είναι οι πιθανότητες να υπάρξει προετοιμασία-εκπαίδευση και έγκριση εκτέλεσης για τέτοιες επιχειρήσεις από την ανώτατη πολιτικο-στρατιωτική ηγεσία;
Δυστυχώς, όμως, όταν προκύψει επιτακτική ανάγκη μπορεί η ηγεσία να ζητήσει την διεξαγωγή μιας τέτοιας επιχείρησης. Αλλά τότε αυτή θα πρέπει να διεξαχθεί από μια πρόχειρα οργανωμένη δύναμη, από ανεκπαίδευτους σε αυτό το πολύ ειδικό αντικείμενο άνδρες, χωρίς τα απαραίτητα υλικά και μέσα, χωρίς προβλεπόμενα σχέδια και ασκήσεις και γενικά χωρίς την απαραίτητη γνώση. Το πιο πιθανό είναι ότι το αποτέλεσμα δεν θα είναι καλό. Χρειάστηκε η Κρίση των Ιμίων, για να αντιληφθούμε ότι απαιτείται μια ειδική δύναμη, με ειδικά υλικά και μέσα αλλά και δόγμα για να αντιμετωπιστεί η ανορθόδοξη τακτική της διεκδίκησης βραχονησίδων ως μέσο προώθησης στρατηγικών επιδιώξεων από την Τουρκία. Και σίγουρα τα Ίμια δεν είναι μια επιτυχία μας…
