Μετά την είσοδο της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ (θα ολοκληρωθεί τέλη 2022/ αρχές 2023), η Ρωσία ουσιαστικά ασφυκτιεί μέσα σε μία ΝΑΤΟϊκή “λίμνη” στην οποία μετατρέπεται η Βαλτική Θάλασσα. Από την μεθοριακή πόλη Νάρβα της Εσθονίας και από τα σύνορα με την Φιλανδία, το κέντρο της Αγίας Πετρούπολης (με το λιμάνι/ ναυτική βάση της) απέχει αντιστοίχως μόλις 136 και 154 χλμ. σε ευθεία γραμμή.
Αυτό σημαίνει ότι οι εκτοξευτές Μ270 MLRS και Μ142 HIMARS του ΝΑΤΟ, που θα μπορούν πλέον να εγκατασταθούν στις Βαλτικές Χώρες και τα δύο νέα Σκανδιναβικά μέλη, θα μπορούν να πλήξουν άνετα την πόλη και τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της ρωσικής μεγαλούπολης. Οι ρουκέτες ER GMLRS έχουν βεληνεκές 150 χλμ. ενώ οι τακτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι ΑTACMS 165 έως και 300 χλμ. ή 500 χλμ. στην έκδοση Precision Strike Missile.
Η αντίδραση της Ρωσίας σε αυτόν τον στρατηγικό/ οικονομικό στραγγαλισμό αναμένεται να είναι ασυμμετρική και αντισυμβατική, καθώς εισβολή στις Βαλτικές Χώρες θα σημάνει ευθεία σύγκρουση με όλο το ΝΑΤΟ. Ο Πούτιν και το επιτελείο του αναμένεται να επιλέξουν μία μέθοδο επέμβασης που θα αντιγράφει αμερικανικά “μοντέλα” επεμβάσεων: την εξέγερση μειονοτικών πληθυσμών και την πρόκληση εμφυλίων πολέμων/ ανταρτοπολέμων. Και οι Βαλτικές Χώρες διαθέτουν όλες τις προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο καθώς περιέχουν σημαντικά ποσοστά κατοίκων ρωσικής καταγωγής. Η Λετονία περιέχει 24% ρωσικό πληθυσμό (27% αν συνυπολογιστούν και οι Λευκορώσοι), η Εσθονία 23,6% και η Λιθουανία 5% (ή 6% μαζί με τους Λευκορώσους).
Η Λετονία είναι η πιό ευνοϊκή για πιθανά ρωσικά σχέδια. Ο ρωσικός πληθυσμός εντοπίζεται στα σύνορα με την Ρωσία αλλά και στην πρωτεύουσα της Ρίγα. Οι Ρώσοι συμμετέχουν σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, διοίκησης και των ενόπλων δυνάμεων της Λετονίας. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν εχθρική συμπεριφορά από το Λετονικό κράτος καθώς θεωρούνται εν δυνάμει “εχθροί” και συνεργάτες των Ρώσων. Οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν ήδη δημιουργήσει κατασκοπευτικά δίκτυα αλλά και πυρήνες αντίστασης για διεξαγωγή ανταρτοπολέμου στην ύπαιθρο καθώς και στα αστικά κέντρα της χώρας.
Αν η Ρωσία αποφασίσει να “ενεργοποιήσει” την μειονότητα, θα υπάρξουν ταραχές και σύγκρουση πολιτών που διαμαρτύρονται με τις αστυνομικές δυνάμεις, μιά κατάσταση που είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αιματηρά επεισόδια. Συνήθως τέτοιες καταστάσεις “πυροδοτούνται” με προβοκάτσιες, και σύντομα οι αντίπαλες κοινότητες από μόνες τους αρχίζουν την κλιμάκωση των συγκρούσεων με βίαιη δράση. Ένας πλήρως κλίμακος και πολλών επιπέδων ανταρτοπόλεμος υπαίθρου/ πόλης θα είναι η κατάληξη, με συνέπεια την επέμβαση του Λετονικού στρατού.
Η Μόσχα θα στηρίξει την καταπιεσμένη και διωκόμενη ρωσική μειονότητα τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Η επαφή των μειονοτικών περιοχών με την ρωσική επικράτεια θα επιτρέψει την είσοδο βαρέως οπλισμού, “εθελοντών” και μισθοφόρων, μετατρέποντας την εξέγερση σε εμφύλιο. Το ΝΑΤΟ θα αναγκαστεί να στηρίξει την Λετονία με στρατεύματα και SOF που θα οργανώσουν έναν Αντι-Ανταρτοπόλεμο. Σύντομα οι συγκρούσεις θα αποκτήσουν υψηλή ένταση καθώς οι αποσχιστές θα αποκτήσουν άρματα μάχης, πυροβολικό και άλλα βαρέα όπλα.
Οι αποσχιστές υπό την ενίσχυση και καθοδήγηση της Μόσχας θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν τον έλεγχο εδαφικών εκτάσεων ώστε να κηρύξουν ανεξάρτητες περιοχές, που θα θέλουν να ενωθούν με την Ρωσία. Εκεί η Μόσχα θα διεκδικήσει το δικαίωμα να επέμβει στρατιωτικά, μία επιλογή που θα επικρέμαται σαν απειλή στο ΝΑΤΟ, περιορίζοντας την δράση του στις αποσχισμένες περιοχές.
Στόχος της Ρωσίας δεν θα είναι η κατάληψη της Λετονίας, αλλά η καταστροφή της με μακροχρόνιο ανταρτοπόλεμο, αντάρτικο πόλεων, πόλεμο χαμηλής έντασης/ μεγάλης διάρκειας και εν γένει υβριδικό πόλεμο. Απώτερος σκοπός της Μόσχας θα είναι ο εξαναγκασμός της Λετονίας σε διαπραγματεύσεις, στις οποίες η κύρια ρωσική απαίτηση θα είναι η ουδετερότητα της χώρας, ήτοι η έξοδός της από το ΝΑΤΟ και η απομάκρυνση Δυτικών στρατευμάτων και βάσεων, καθώς και η εξασφάλιση των δικαιωμάτων των Ρώσων αλλά και ενός καθεστώτος αυτοδιοικούμενων περιοχών, και εγγυήσεις για ελεύθερη χρήση του λιμένος της Ρίγα.
Να σημειώσουμε ότι η θέση της Λετονίας είναι στρατηγική. Η Ρίγα αποτελεί τον συγκοινωνιακό κόμβο μεταξύ Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας, Ρωσίας. Αν η χώρα ουδετεροποιηθεί “κόβει” την εδαφική συνέχεια των Βαλτικών Κρατών με το ΝΑΤΟ.
Παρόμοιο σενάριο μπορεί να εφαρμοστεί και στην Εσθονία, η οποία, σε περίπτωση που η Λετονία “πέσει” ή καταστεί “νεκρή ζώνη”, λόγω μακροχρόνιου πολέμου, αποκόπτεται διά ξηράς από το υπόλοιπο ΝΑΤΟ.
Η Λιθουανία είναι η ισχυρότερη Βαλτική χώρα με παρελθόν επιθετικότητας και κατακτητικών πολέμων επί αιώνες κατά της Ρωσίας. Είχε σχηματίσει Ομοσπονδία με την Πολωνία, εξαπέλυσε πολλαπλές εισβολές στην Ρωσία, καταλαμβάνοντας την Μόσχα το 1610. Ο ρωσικός στρατός στον μακροχρόνιο πόλεμο κατόρθωσε το 1655 να καταλάβει την πρωτεύουσα Βίλνιους. Ήδη φέρεται εχθρικά στην Ρωσία και προσπαθεί να αποκλείσει την χερσαία πρόσβαση προς το Καλίνινγκραντ, ενώ οι Ειδικές Δυνάμεις της έχουν κεντρικό και πλήρως “ενεργό” ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Στην Λιθουανία ένα σενάριο τύπου Λετονίας/ Εσθονίας είναι αδύνατο. Η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί στην χώρα με εκστρατεία δολιοφθορών σε κρίσιμες πολιτικές υποδομές από ομάδες Πρακτόρων και Ειδικών Δυνάμεων και με επιχειρήσεις Κυβερνοπολέμου.
Τα σύνορα Λιθυανίας-Πολωνίας δημιουργούν τον Διάδρομο Σουβάλκι (Suwalki), ο οποίος ενώνει το Καλίνινγκραντ με την Ρωσία (μέσω Λευκορωσίας), και είναι η “αναπνευστική οδός” αυτού του απομονωμένου ρωσικού τμήματος προς την Ρωσία. Ταυτόχρονα είναι το πέρασμα των χερσαίων γραμμών εφοδιασμού/ συγκοινωνών του ΝΑΤΟ προς τις Βαλτικές Χώρες. Η διατήρησή του διαδρόμου “ανοικτού” και για τις δύο πλευρές είναι κρίσιμη. Ωστόσο, αν τελικά κλείσει και για τους δύο αντιπάλους, τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η Ρωσία μπορούν να εφοδιάζουν τα αποκομμένα τμήματα διά θαλάσσης, εφόσον δεν υπάρχει ανοικτός πόλεμος Ρωσίας-ΝΑΤΟ που θα έθετε σε κίνδυνο την ναυσιπλοΐα.
Αν το ΝΑΤΟ κόψει τον διάδρομο, τότε η Ρωσία το πιθανότερο είναι ότι, όσο διαρκεί ο Πόλεμος Δι’ Αντιπροσώπων στις Βαλτικές Χώρες, θα αντιδράσει με “μαύρες επιχειρήσεις” δολιοφθορών στο οδικό/ σιδηροδρομικό δίκτυο από ομάδες Πρακτόρων και Spetsnaz με παραδοσιακούς και σύγχρονους τρόπους (από ανατίναξη γεφυρών και εκτροχιασμούς τραίνων μέχρι επιθέσεις από αγνώστου ταυτότητος UAV/ Drone). Αν όμως υπάρξει ευθεία σύγκρουση ΝΑΤΟ-Ρωσίας, τότε ο Διάδρομος θα είναι κύριος αντικειμενικός σκοπός των ρωσικών στρατευμάτων για να σπάσει ο αποκλεισμός του Καλίνινγκραντ και να αποκοπεί η Λιθουανία από την ξηρά.