Το αμερικανικό πρόγραμμα νέας γενεάς τυφεκίου και οπλοπολυβόλου ομάδας (NGSW) μεγαλύτερου και ισχυρότερου διαμετρήματος 6,8 χλστ., η επείγουσα προσθήκη τυφεκίων ακροβολιστών με τυφέκια 7,62x51 στις ομάδες πεζικού στρατών του ΝΑΤΟ που πολεμούσαν και πολεμούν στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και άλλες περιοχές του πλανήτη, αλλά και η υιοθέτηση από ορισμένους στρατούς όπλων διαμετρήματος 6,5 Creedmoore καταδεικνύουν μια σαφή ανάγκη για μεγάλο δραστικό βεληνεκές από το όπλο του τυφεκιοφόρου. Αυτό ο Αμερικανικός Στρατός το υπολογίζει στο “μισό χιλιόμετρο” ήτοι στα 500 μέτρα. Και πραγματικά, το νέο τυφέκιο και οπλοπολυβόλο NGSW χάρις στα πολύ ισχυρά βλητικά χαρακτηριστικά του φυσιγγίου 6,8 GP αλλά και σε ένα Σύστημα Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ) που θα διαθέτει, θα μπορεί να εκτελεί πυρά υψίστης ακριβείας στα 600-800 μέτρα αλλά και να διαπερνά κάθε γνωστή σωματική θωράκιση στα 400 μέτρα!
Αυτός ο προσανατολισμός του Αμερικανικού Στρατού αλλά και η ενίσχυση των “αναιμικών”, εξαιτίας των τυφεκίων 5,56×45, Ομάδων πεζικού των στρατών του ΝΑΤΟ με πολυβόλα ομάδος και τυφέκια ακροβολιστή 7,62x51 δείχνει ότι ο τυφεκιοφόρος παίζει στα σύγχρονα πεδία μάχης έναν πολύ σημαντικότερο ρόλο από αυτόν που νόμιζαν ή σχεδίαζαν να παίζει οι ανώτατες ηγεσίες την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Αν το σχεδίαζαν ή το πίστευαν… Διότι η επιβολή του 5,56x45 ως διαμετρήματος ΝΑΤΟ έγινε όχι από τις ευρωπαϊκές χώρες της Συμμαχίας αλλά από τις ΗΠΑ για λόγους όχι επιχειρησιακούς αλλά… τυποποίησης. Οι ΗΠΑ τότε είχαν μόλις βγει από τον πόλεμο του Βιετνάμ με μια μεγάλη “παρεξήγηση” στα χέρια τους: το Μ16 5,56. Έτσι βρέθηκαν να κατέχουν υπέρογκες ποσότητες φυσιγγίων 5,56x45.
Ως ο “αρχηγός” και πλούσιος χορηγός της Συμμαχίας, οι ΗΠΑ επέβαλλαν το διαμέτρημα 5,56 και στα υπόλοιπα μέλη κράτη με βάση την Διοικητική Μέριμνα, ενώ φρόντισαν να τυλίξουν την απόφασή τους από ένα σαθρό και τεχνητό επιχειρησιακό δόγμα: την μάχη στα ευρωπαϊκά πεδία θα κρίνουν τα άρματα μάχης, το πεδινό και πυραυλικό πυροβολικό, οι αντιαρματικοί και οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι και η αεροπορία, με τον τυφεκιοφόρο να παίζει τον ρόλο του “σκουπιδιάρη”, καθαρίζοντας ό,τι είχε απομείνει… Γι αυτό τον λόγο, ένα όπλο με πρακτικό δραστικό βεληνεκές 250 μέτρων (Μ16Α1/A2) εναντίον αθωράκιστων στόχων θεωρείτο αρκετό.
Η αναποτελεσματικότητα του 5,56 να καταστήσει άμεσα ανίκανο (incapacitation) έναν αντίπαλο στρατιώτη από το να σε σκοτώσει, ακόμα και σε αυτή την μικρή απόσταση, ήταν γνωστή στους Αμερικανούς από εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, αλλά ποιός έδινε σημασία σε τέτοιες λεπτομέρειες απέναντι στα συμφέροντα της οπλοβιομηχανίας με βαθιά πλοκάμια στο σύστημα. Ακόμα δε περισσότερο, ποιός έδινε σημασία στα τυφέκια, όταν το δόγμα των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ για περιορισμένο “πυρηνικό πόλεμο” στην Ευρώπη θεωρείτο το μοναδικό που μπορούσε να αναχαιτίσει τις μάζες τεθωρακισμένων του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αν αυτές αποφάσιζαν να εισβάλλουν.
Η αλήθεια είναι ότι οι Βρετανοί και η FN – όπως και πολλοί άλλοι ευρωπαϊκοί και μη στρατοί – είχαν τότε καταλήξει στο συμπέρασμα μετά από εκτενείς δοκιμές ότι το “ιδανικό” ή έστω η “χρυσή τομή” τους διαμετρήματος πεζικού κυμαίνεται ανάμεσα στα 6,5 με 7 χλστ. Όμως, ποιός θα άκουγε τους “φτωχούς συγγενείς”;
Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας επανέφερε στο προσκήνιο τον τυφεκιοφόρο, που απέκτησε κύριο ρόλο εις βάρος των τεθωρακισμένων, του πυροβολικού, της αεροπορίας και… των πυρηνικών όπλων. Τότε στα βουνά του Αφγανιστάν και τις ερήμους αλλά και τις πόλεις του Ιράκ (διότι αστικός αγώνας δεν είναι μόνον εκκαθάριση κτιρίων αλλά και βολές σε μεγάλες αποστάσεις από οροφή σε οροφή και κατά μήκος λεωφόρων…) αποκαλύφθηκε ή μάλλον ήρθε ξανά στο προσκήνιο η “γύμνια” του 5,56 και γενικά των μικρών διαμετρημάτων για τον τυφεκιοφόρο. Το αποτέλεσμα ήταν – όπως είπαμε – η αντικατάσταση των ελαφρών πολυβόλων ομάδας 5,56 με ελαφρά πολυβόλα 7,62x51 και των τυφεκίων ακροβολιστή με τυφέκια 7,62x51 και διόπτρες μεγάλης μεγέθυνσης. Η λύση δεν ήταν η ιδανική ούτε έκρυβε ένα δόγμα, του στυλ ότι αντιμετωπίζουμε τον εχθρό σε μεγάλες αποστάσεις με αυτά τα δύο όπλα, αλλά σε μικρές αποστάσεις με τα όπλα 5,56. Απλώς, η αντικατάσταση όλου του φορητού οπλισμού και των αποθεμάτων 5,56 ήταν ακριβή για τις σε οικονομική ύφεση μετά το 2000 ευρωπαϊκές χώρες.
Αλλά ας δούμε αν όντως ο τυφεκιοφόρος χρειάζεται να έχει την ικανότητα να εκτελεί πυρά με ακρίβεια μέχρι τα 400 μ. και να καθηλώνει στόχους προσωπικού μέχρι τα 600 μ. Υπάρχει ένας ισχυρισμός ότι αυτό ισχύει μόνον σε αντι-ανταρτοπόλεμο σε ορεινό έδαφος, και μάλιστα για έναν συγκεκριμένο εχθρό που χρησιμοποιεί πολυβόλα PKM και τυφέκια SVD 7,62x54R με δραστικό 1.000-1.200 μέτρων. Φυσικά βλέπουμε ότι ακόμη και το 7,62x51 δεν είναι αρκετό να αντιμετωπίσει στο μέγιστο βεληνεκές τέτοια όπλα. Αλλά ας υποθέσουμε ότι οι περισσότερες συμπλοκές γίνονται κάπου στα 600 με 800 μέτρα. Ακόμη και τότε τα όπλα 5,56 είναι τραγικά ανεπαρκή. Και ίσως εναντίον μερικών ανταρτών το πολυβόλο ομάδος και τυφέκιο ακροβολιστή 7,62 να αμβλύνει την ανισορροπία ισχύος πυρός, αλλά αυτό ισχύει απέναντι σε έναν τακτικό στρατό; Φυσικά όχι.
Η συνολική ισχύς πυρός μιας Ομάδας πεζικού με τυφέκια 7,62 και πολυβόλο ομάδος 7,62 και τυφέκιο ακροβολιστή 7,62 απέναντι σε μια Ομάδα με τυφέκια 5,56, πολυβόλο 5,56 και ακροβολιστή με τυφέκιο 5,56 είναι σχεδόν αυτοκτονική. Παρεμπιπτόντως αυτή είναι η σχέση ισχύος μιας Ομάδος ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων απέναντι σε μια Ομάδα τουρκικού Πεζικού, Πεζοναυτών και Καταδρομών. Το ελληνικό Πεζικό με τυφέκια 7,62 θα ήταν πιο ισορροπημένο απέναντι στην τουρκική ομάδα αν δεν είχε γίνει η παρανοϊκή εισαγωγή πολυβόλου ομάδας 5,56 !!! Που αντικατάστησε το οπλοπολυβόλο ΗΚ-11, όταν οι Τούρκοι είχαν MG-3 μέσα στην Ομάδα… Μια παγκόσμια πρωτοτυπία: ο τυφεκιοφόρος έχει ισχυρότερο όπλο από το πολυβόλο που τον υποστηρίζει… Συγκεκριμένα σε έναν λόχο πεζικού με τυφέκια 5,56 και 6 πολυβόλα Μ240 7.62, 2 όλμους 60 χλστ. και 9 ακροβολιστές 7.62 σημαίνει ότι μόνο το 19% της ισχύος πυρός του λόχου μπορεί να αντιμετωπίσει το 100% της ισχύος πυρός ενός λόχου με όπλα 7.62, δηλαδή το 81% του λόχου έχει ελάχιστη συμμετοχή στην μάχη σε μεσαίες αποστάσεις!
Αλλά η μάχη δεν γίνεται μόνον με τυφέκια. Υπάρχουν και τα όπλα υποστήριξης (πενηντάρια, αυτόματα βομβιδοβόλα, όλμοι 81 χλστ., 4,2»). Η μάχη είναι ένα συνολικό φαινόμενο όχι αντιπαράθεση τυφεκιοφόρων. Σωστό μεν, αλλά πρακτικά αδύνατο να ισχύσει καθολικά για κάθε Λόχο, Διμοιρία και Ομάδα. Ιδιαίτερα σε στρατούς όπως ο δικός μας… Κατ΄αρχάς είναι ανόητο να αρνείσαι μια επιπλέον ισχύ πυρός σε μεσαίες αποστάσεις από τα τυφέκια των Τ/Φ και να τα περιορίζεις σε αποστάσεις CQB. Δεύτερον, δεν είναι βέβαιο ότι θα έχεις πάντα τα όπλα υποστήριξης διαθέσιμα. Ακόμα και οι Αμερικανοί έχουν βρεθεί σε συμβατικά πεδία με ελλιπή υποστήριξη για διάφορους λόγους: κακές καιρικές συνθήκες, εξουδετέρωση των όπλων υποστήριξης από τον αντίπαλο, πολλές υποχρεώσεις η απλώς γιατί η μάχη κατακερματίστηκε σε πολλές μικρές συγκρούσεις μικρών ομάδων και τα όπλα υποστήριξης δεν φτάνουν για όλους.
Και τότε η Ομάδα ή και ένας στρατιώτης μόνος του θα πρέπει να αρκεστεί στις δυνάμεις του (το τυφέκιό του) όπου θα του χρειάζεται όλη η δυνατή ισχύ πυρός. Επιπλέον, τα βαρέα όπλα δεν μετακινούνται σαν τυφέκια από το ένα σημείο στο άλλο. Είναι ογκώδη και βαριά όπλα, που στήνονται σε συγκεκριμένα δεσπόζοντα σημεία και καλύπτουν γενικές περιοχές, όχι κάθε Διμοιρία και Ομάδα… Και δεν έχουν απεριόριστο αριθμό πυρομαχικών να “ξελασπώνουν” κάθε Ομάδα, που φωνάζει “βοήθεια”. Και φυσικά στον ΕΣ δεν υπάρχει σε κάθε ομάδα κάποιος που ξέρει να καλεί πυρά έστω όλμων…
Η μονομαχία τυφεκιοφόρων δεν είναι ντεμοντέ, ούτε αφορά τα πεδία του Α’ ΠΠ. Πολλά βίντεο από το Αφγανιστάν δείχνουν αυτό ακριβώς: Αμερικανούς και άλλους συμμάχους να ανταλλάσουν επί ώρα πυρά με τους Ταλιμπάν από μεγάλη απόσταση. Μέχρι να απεμπλακούν οι σύμμαχοι ή να φύγουν οι Ταλιμπάν ή να καλέσουν αεροπορική υποστήριξη η μάχη δεξάγεται ακριβώς με σκοπευμένα πυρά τυφεκίων και πολυβόλων. Αν το μεγάλο βεληνεκές δεν είχε ουσία, τότε ο Αμερικανικός Στρατός και οι Πεζοναύτες δεν θα υιοθετούσαν σε όλα τα τυφέκια και τις αραβίδες διόπτρες ACOG (4×32) για βολές στα 400 και 600 μέτρα – ασχέτως αν το ασθενικό διαμέτρημα 5,56 δεν αποδίδει σε αυτές τις αποστάσεις… Είναι φανερό ότι την αδυναμία του 5.56 προσπαθούν να την διορθώσουν με ένα ισχυρό σκοπευτικό και έτσι από τα 250 μ. να πάνε τουλάχιστον στα 300-350.
Το ισχυρό διαμέτρημα δεν χρησιμοποιείται μόνον για πυρά ακριβείας. Μια πολύ σημαντική χρήση του είναι ότι επιτρέπει την καθήλωση του εχθρού σε μεγάλες αποστάσεις, έστω και αν δεν του προκαλεί απώλειες. Αυτό σημαίνει ότι μια ομάδα μπορεί να ακυρώσει κυκλωτικές κινήσεις μόνον με μαζικά συγκεντρωτικά πυρά τυφεκίων, έστω και αν δεν υπάρχει πολυβόλο 7.62. Αυτό με το 5,56 δεν μπορεί να γίνει. Ο εχθρός μετά τα 300 μ. απλώς αδιαφορεί αν βάλλεται από ένα τέτοιο όπλο. Μια μονάδα που υπερασπίζει ένα συγκεκριμένο σημείο θα κοιτά άχρηστη να περικυκλώνεται χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτα. ‘Ενας αρχιλοχίας των Βρετανών αλεξιπτωτιστών με εμπειρία στα Φώκλαντ, μου είχε πει κάποτε ακριβώς αυτό, όταν τον ρώτησα γιατί να έχεις ένα τυφέκιο 7.62 όταν μπορείς να έχεις ένα τυφέκιο 5.56 με ικανότητα αυτόματου πυρ και μικρότερη ανάκρουση.
Αλλά η ισχύς του διαμετρήματος δεν αφορά μόνον την απόσταση στην οποία μπορεί να φτάσει. Αφορά και την ισχύ με την οποία θα πλήξει τον αντίπαλο. Με απλά λόγια. Μια βαριά βολίδα, όπως η 7,62x51, μεταφέρει μεγαλύτερη ενέργεια σε μεγαλύτερη απόσταση προκαλώντας βαρύτερα τραύματα στον εχθρό. Και κάτι άλλο πολύ σημαντικό στο σημερινό πεδίο μάχης: το ισχυρότερο διαμέτρημα μπορεί να διαπερνά θωρακίσεις και μάλιστα σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ο εχθρός που φέρει θωράκιση είναι σχεδόν άτρωτος στον κορμό από βολίδες 5,56. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ο Αμερικανικός Στρατός εγκαταλείπει το 5.56.
Βεβαίως υπάρχουν και απόψεις που λένε ότι η θωράκιση καλύπτει μόλις το 20% του σώματος. Επομένως ποιός ο λόγος το τυφέκιο να μπορεί να την διαπερνά, όταν υπάρχει το υπόλοιπο 80%; Βεβαίως το 20% αφορά κάποια αμελητέα όργανα, όπως η καρδιά, η αορτή κοιλίας, οι πνεύμονες το συκώτι, η σπλήνα. Μπορείς επομένως να σκοπεύεις τα υπόλοιπα: το μισό κεφάλι (το άλλο μισό φοράει κράνος), τα χέρια και τα πόδια. Σε μια απόσταση 200 μ. – όπου ο άνθρωπος φαίνεται σαν μια μαύρη σιλουέτα – μάλλον θα είναι εύκολο να τα πετύχεις, και να αποφύγεις την μάζα του στόχου που καλύπτεται από θώρακα. Αστειευόμαστε φυσικά.
Το βεληνεκές των 400 ή και 600 μ. λέγεται ότι δεν έχει τόση σημασία καθώς σε αυτές τις αποστάσεις ο άνθρωπος δεν φαίνεται καλά, έως και καθόλου. Γι αυτό στον 21ο αιώνα υπάρχουν τα οπτικά για κάθε τυφεκιοφόρο. Και γι αυτό όλοι οι σοβαροί στρατοί έχουν ήδη οπτικά σκοπευτικά που εκμεταλλεύονται τις αποστάσεις του μέγιστου δραστικού των τυφεκίων, και όλα τα προγράμματα στρατιώτη του μέλλοντος προβλέπουν ΣΕΠ για τυφέκια, και HUD για κράνη. Αλλά, αυτά μπορεί να “χαλάσουν” και… “επηρεάζονται” από το περιβάλλον μάχης (;). Γι αυτό υπάρχει μια παράξενη άποψη ότι δεν χρειάζονται ή τουλάχιστον δεν είναι και τόσο αξιόπιστα. Επομένως, τι το θέλουμε το βεληνεκές; Ίσως να υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό. Τα ηλεκτρονικά των F-16 μπορεί να χαλάσουν και υποστούν παρεμβολές, οπότε μήπως θα πρέπει να επαναφέρουμε το Spitfire σε υπηρεσία με το γυάλινο σκοπευτικό με τον νηματόσταυρο που δεν χάλαγε; Αν δεν αστειευτούμε με τέτοιες απόψεις, τι άλλο να κάνουμε;
Επίσης, με το 7,62x51 μπορείς να διαπεράσεις ακόμα και ένα Μ113 σε απόσταση 50 μέτρων. Χρειάζεται; Είναι δυνατόν να βρεθείς σε τέτοια κατάσταση; Πρώτον γιατί να μην το μπορείς; Δεύτερον, στο χάος μιας συμπλοκής που έχει φτάσει σε επίπεδο Εγγύς Μάχης γιατί να μην μπορείς να καταστρέψεις οχήματα του εχθρού; Αν όχι Μ113 τουλάχιστον άλλα ελαφρά θωρακισμένα και απλά οχήματα.
Ακόμα και στον αστικό αγώνα το ισχυρό διαμέτρημα (όπως το 7,62x51) προσφέρει περισσότερα από το 5,56. Οι περισσότεροι στόχοι είναι καλυμμένοι πίσω από τοίχους, οχήματα, χαλάσματα κ.λπ. Με ένα τυφέκιο 7,62x51 μπορείς να διαπεράσεις αυτά τα εμπόδια και να σκοτώσεις τον εχθρό ή να τα φθείρεις σιγά-σιγά και να αναγκάσεις τον εχθρό να υποχωρήσει. Το τελευταίο “μπάλωμα” του 5,56, το Μ855Α1, επιτρέπει να διαπερνά τζάμια αυτοκινήτων και να μην εκτρέπεται ώστε να έχει κάποια πιθανότητα να χτυπήσει τον στόχο. Όμως καταστρέφει «λιγάκι» τις κάννες η σκληρή αιχμή που διαθέτει, αλλά οι Αμερικάνοι είναι πλούσιοι.
Τέλος να αναφέρουμε ότι τα τυφέκια με μεγάλο βεληνεκές προσδίδουν σε κάθε Ομάδα μια εγγενή ικανότητα στοιχειώδους αντιαεροπορικής ικανότητας δημιουργώντας “φράγμα πυρός” (μια παλιά τακτική και αμφίβολη για τα σύγχρονα αεροσκάφη, αλλά μπορεί ακόμα να συνεισφέρει) και πλήττοντας ελικόπτερα που αφήνουν εχθρικές δυνάμεις σε απόσταση 500 μ. ή αποβατικές λέμβους στην ίδια απόσταση. Μια βασική ικανότητα των ελληνικών δυνάμεων, που στα νησιά θα αντιμετωπίσουν αποβατικές και αεραποβατικές ενέργειες. Με όπλα 5,56 αυτό είναι αδύνατο, παρά μόνο στα πολυβόλα 7.62. Μάλλον καλύτερο να φτάνουν τον εχθρό που αποβιβάζεται οι σφαίρες όλου του λόχου και όχι μόνο μερικών πολυβόλων…
Συμπερασματικά, το ερώτημα αν χρειαζόμαστε τυφέκια με μεγάλο βεληνεκές είναι επιεικώς αφελές. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει τέτοιου είδους ερώτημα, δηλαδή αν το Πεζικό δεν χρειάζεται και τόσο μεγάλη ισχύ πυρός, και ότι αυτή “περισσεύει” εφόσον υπάρχουν τα όπλα υποστήριξης. Η επικείμενη επιλογή νέου τυφεκίου ΕΣ θα πρέπει να λάβει όλα αυτά υπόψιν, μαζί φυσικά με το οικονομικό θέμα της αντικατάστασης των μεγάλων αποθεμάτων φυσιγγίων 7,62. Η ποσότητα των G3 που διαθέτουμε είναι επαρκής για να εξοπλίσει επιστράτους και εφεδρεία. Μια μόνον βασική αναβάθμιση χρειάζεται: μια ράγα Picattiny κολλημένη μόνιμα στον κορμό για την τοποθέτηση ενός Red Dot που θα βοηθά στην ταχεία πρόσκτηση στόχων και στην ακρίβεια των βολών για στρατιώτες με ελλιπή εκπαίδευση. Ένα παραπέρα βήμα θα ήταν η υιοθέτηση του διατρητικού φυσιγγίου Μ80Α1 σε πολεμικά αποθέματα, ώστε να το ελληνικό Πεζικό να διαπερνά τους θώρακες του τουρκικού πεζικού και να καταστρέφει ελαφρά θωρακισμένα οχήματα, ελικόπτερα και αποβατικές λέμβους.