Είναι γνωστό ότι το εδαφικό ανάγλυφο στην Ελληνική Επικράτεια παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία (ορεινοί όγκοι , υψίπεδα ,δασοσκεπείς περιοχές κτλ) και αρκετές χιλιάδες χιλιομέτρων ακτογραμμής ,πληθώρα νησιών-βραχονησίδων κτλ. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, βρήκε άπλετο χώρο να αναπτυχθεί ,σε όλες τις εκφάνσεις του,ο θεσμός που ακούει στο όνομα Ειδικές Δυνάμεις. Εδώ θα αναφερθούμε στις Ειδικές Δυνάμεις του Στρατού,καθώς οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων (Ειδικού Πολέμου) ,τελούν υπό ιδιόμορφο καθεστώς,υπό τον ΓΕΕΘΑ.
Οι Ειδικές Δυνάμεις του Στρατού αποτελούνται από τους Καταδρομείς(Ορεινούς και Αμφίβιους),τους Αλεξιπτωτιστές και τους Πεζοναύτες. Έχουν διακριτά όρια ως προς τις αποστολές τους,αλλά και πολλές ομοιότητες ως προς την εκπαίδευση τους ,σε αρκετά αντικείμενα, γεγονός που επιτρέπει να δράσουν και σε διαφορετικά περιβάλλοντα, συνθήκες και αποστολές ,από αυτά των κύριων αποστολών τους.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα λοιπόν, και «εργαλείο» στα χέρια της Εκάστοτε Στρατιωτικής Ηγεσίας ,στην προσπάθεια διαφύλαξης των Ελληνικών Κυριαρχικών Δικαιωμάτων , αποτελεί και η Εφεδρεία των Ειδικών Δυνάμεων,(των κληρωτών που απολύονται από τις τάξεις των Ειδικών Δυνάμεων,αφού έχουν λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση)
Δεδομένου ότι οι αποστολές Πεζοναυτών, Αλεξιπτωτιστών και Αμφιβίων Καταδρομέων,είναι πιο σαφείς (Απόβαση, Αεραπόβαση, Αμφίβιες Καταδρομικές Επιχειρήσεις) , θα ασχοληθούμε περισσότερο με τις πιο εξειδικευμένες αποστολές που θα κληθούν,πιθανόν,να λάβουν, άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων ,για άγνωστο χρονικό διάστημα,κάτω αντίξοες συνθήκες, σε ορεινούς όγκους, διεξάγοντας αποκλειστικά Ανορθόδοξο πόλεμο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι όλοι οι άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων ,εκπαιδεύονται στον Ανορθόδοξο Πόλεμο,με αποτέλεσμα να δύναται όλοι να χρησιμοποιηθούν σε ποικίλες αποστολές,ανεξάρτητου προελεύσεως τους(Καταδρομείς,Πεζοναύτες ή Αλεξιπτωτιστές).
Τι είναι αυτό όμως που δίνει μεγάλο πλεονέκτημα στη χρησιμοποίηση τέτοιων ανδρών ,Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων, από τη Στρατιωτική Ηγεσία, προκειμένου να συμβάλλουν στην επιτυχή έκβαση των Αποστολών που προβλέπονται για αυτούς? Οι άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων διακρίνονται από δύο πολύ βασικά χαρακτηριστικά,που αποτελούν την ειδοποιό διάφορα.
Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι το Πνεύμα Μονάδας,οι ισχυροί δεσμοί ,που διατηρούνται εσαεί, ακόμα και μετά το πέρας της θητείας.
Το δεύτερο είναι αυτό της ευελιξίας , «ταχυκινησίας» και προσαρμοστικότητας. Οι άνδρες αυτοί έχουν εκπαιδευτεί ώστε να «κινούνται» ταχέως όταν προσκληθούν,και να προσαρμόζονται γρήγορα και εύκολα σε ποικίλα περιβάλλοντα αλλά και με διαφορετικούς ανθρώπους,καθώς οι Ειδικές Δυνάμεις θεωρούνται από αυτούς,ως μια μεγάλη «Οικογένεια».
Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά που διέπουν τους άνδρες αυτούς , δίνουν στην εκάστοτε Ηγεσία ,να τους χρησιμοποιήσει σε ποικιλία αποστολών,οντες «εν υπνώσει» πολίτες-Οπλίτες , σε Επιστρατευόμενες Μοίρες και Λόχους Καταδρομών.
Από την άλλη πλευρά ,υπάρχει μια διαφορετική,εν μέρει,άποψη ,η οποία αμφισβητεί όσα ανωτέρω ελέγχθησαν ,με το δικαιολογητικό ότι ,κάποιοι παράγοντες όπως οι δυσκολίες της σύγχρονης ζωής,οι οικογενειακές υποχρεώσεις,η Οικονομική κρίση ,η ελλιπής μετεκπαίδευση της Εφεδρείας κτλ , δρουν ως ανασταλτικοί παράγοντες στην ποιότητα και τις πραγματικές δυνατότητες των Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων. Σαφώς και δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι οι δυσκολίες των τελευταίων ετών,έχουν επηρεάσει και τις Ένοπλες Δυνάμεις,σε πολλαπλά επίπεδα. Πώς θα μπορούσε όμως να χρησιμοποιηθεί καλύτερα αυτό το κομμάτι της Εφεδρείας, ώστε να αποφέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και να καταστεί πολλαπλασιαστής ισχύος?
Μια πολύ καλή λύση θα ήταν ο διαχωρισμός των Εφέδρων αυτών,που θα κληθούν στα όπλα, σε Συγκροτήματα Ανορθόδοξου Πολέμου διαφορετικών «ταχυτήτων». Τι σημαίνει αυτό? Δημιουργία Συγκροτημάτων από άνδρες όμοιων ικανοτήτων,που θα μπορούν να λαμβάνουν αποστολές συγκεκριμένου επιπέδου δυσκολίας. Αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πχ τρία τέτοια επίπεδα ,στο τρίτο επίπεδο θα αναλαμβάνονται πιο απλές αποστολές (παρουσία σε κατοικημένους τόπους προς ανύψωση ηθικού,check point ,αποστολές επιτήρησης περιοχής και συλλογής πληροφοριών,συνοδείας φάλαγγας κτλ), στο δεύτερο επίπεδο θα περιλαμβάνονται άνδρες με μεγαλύτερες δυνατότητες,γνωστικά και σωματικά, έτσι ώστε να αναλαμβάνουν πιο πολύπλοκες αποστολές (πχ δολιοφθορές,anti commando αποστολές εντός των ελληνικών συνόρων κτλ) ενώ στο πρώτο επίπεδο να περιλαμβάνονται έφεδροι άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων,οι οποίοι διαθέτουν άριστες γνώσεις ανορθόδοξου πολέμου σε συνδυασμό με καλή φυσική κατάσταση,οι οποίοι θα μπορούν να φέρουν σε πέρας αποστολές μετά από διείσδυση σε εχθρικό ή εχθροκρατουμενο έδαφος). Ο διαχωρισμός αυτός θα έλυνε πολλά προβλήματα στους επιτελείς,ενώ φυσικά ο διαχωρισμός αυτός θα άγγιζε το φάσμα της απόρρητης πληροφορίας,ακόμη και στους ίδιους τους άνδρες, καθώς κανείς δεν θα μπορούσε να διακρίνει ή να γνωρίζει τη διαφοροποίηση αυτήν.αλλωατε,μην ξεχνάμε ότι η παρουσία και μονο ,αλλά και η δράση Καταδρομέων,ανυψώνει το ηθικό των Φιλιών Δυνάμεων,ενώ καταρρακώνει αυτό του αντιπάλου.
Πώς θα μπορούσε να γίνει όμως όλη αυτήν η κατηγοριοποίηση που αναφέρθηκε ως τώρα?
Ο πρώτος τρόπος είναι μέσα από το ίδιο το Στράτευμα,με βάση τα κριτήρια και πληροφορίες, που έχουν στη διάθεσή τους οι ΜΕ από τους φακέλους του κάθε στρατεύσιμου. Βέβαια,αυτό συνεπάγεται ότι η συγκεκριμένη διαδικασία θα αποτελέσει και μια μοναδική ευκαιρία για απομάκρυνση όσων δεν πληρούν πλέον προϋποθέσεις παραμονής στις Ειδικές Δυνάμεις, προς έτερα Όπλα,με βάση την ειδικότητα τους.
Ένας δεύτερος τρόπος είναι η πληροφόρηση που μπορεί να δέχεται το Στράτευμα από τα κατά τόπους Κλιμάκια Πληροφοριών,ως προς τη δράση,τις ικανότητες αλλά και τη δυνατότητα προσφοράς κάποιων Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων, σε τέτοιου είδους αποστολές . Επιπλέον,μην ξεχνάμε ότι τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ιδιαίτερη άνθιση ο θεσμός των Εφεδροπολεμιστικών Σωματείων ,επίσης η ύπαρξη Λεσχών Ειδικών Δυνάμεων ,με τις δραστηριότητες του,μπορούν να αποτελέσουν έναν μπούσουλα για την Υπηρεσία,για την κατάλληλη επιλογή και κατανομή των Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων. Μπορεί το Στράτευμα να αναθέσει είτε σε εθελοντές ,με επιστημονική κατάρτιση,διακριθέντες από τη θητεία τους,»Ενεργούς Εφέδρους» ισως(που υπάρχουν πολλοί) την εκπαίδευση οργανωμένα , στοχευμένα αλλά συνάμα ανεπίσημα(χωρίς δηλαδή πρόσκλησης με επιστρατευτικά έγγραφα),με κάποιον προγραμματισμό,σε εθελοντική βάση,και επόπτευαν από τις ΜΕ ,είτε με ενίσχυση, ηθικά και θεσμικά των Εφεδροπολεμιστικών Σωματείων- Θεσμοθετημένους φορείς Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων.
Ζούμε στην εποχή της Ψηφιακής Τεχνολογίας. Αυτό σημαίνει ότι είναι πλέον πολύ εύκολο να αποστέλλεται υλικό μελέτης, οδηγίες εκπαίδευσης,συντονισμού κτλ,τουλάχιστον σε εθελοντικό επίπεδο,και σε όσους το επιθυμούν.
Επίσης,ένας άλλος τρόπος ενίσχυσης και διατήρησης του Πνεύματος Μονάδος των Εφέδρων Ειδικών Δυνάμεων, θα μπορούσε να είναι η δημιουργία χώρων αναψυχής (ξεχωριστών ή συστεγαζομένων με αυτά εν ενεργεία Στελέχη του Στρατού) ,τα οποία θα μπορούν να επισκέπτονται Έφεδροι των Ειδικών Δυνάμεων) ,κατά τόπους ,και μεταξύ άλλων να αναπτύσσονται δεσμοί,να ανταλλάσσονται απόψεις και εν γένει να διατηρείται και εκεί το πλεονέκτημα που τους διακρίνει,το αυξημένο Πνεύμα Μονάδος.
Κλείνοντας να τονίσουμε ότι το πιο απλό πράγμα που απαιτείται για να «ενεργοποιήσεις» τέτοιους ανθρώπους είναι η ύπαρξη δεσμών με το στράτευμα και μετά την απόλυση τους (μέσω των Μονάδων Επιστράτευσης,έστω και με ψηφιακό τρόπο,αν όχι δια ζώσης) αλλά και η ύπαρξη κινήτρων,μέσα από τα οποία θα δημιουργηθεί η διάθεση για την εσαεί συντήρηση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων ,που αποκτήθηκαν κατά τη θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις.
Τόκας Βασίλειος
Έφεδρος Αξιωματικός Ειδικών Δυνάμεων