Aνεπιβεβαίωτες μέχρι στιγμής πληροφορίες κάνουν λόγο για σχέδια αντικατάστασης των ρωσικής κατασκευής οπλικών συστημάτων του Ε.Σ με “Δυτικά”-ΝΑΤΟικά, στα οποία όμως περιλαμβάνονται και εκτός ΝΑΤΟ ισραηλινά. Αυτό στα πλαίσια μιας πολιτικής του ΝΑΤΟ για απαλλαγή των κρατών-μελών του από κάθε ρωσικό σύστημα, κάτι φυσικά που αφορά τα πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας (και νυν ΝΑΤΟικά), αλλά η “μπάλα” φαίνεται να παίρνει και την Ελλάδα.
Ήδη είναι γνωστό ότι έχει ζητηθεί από τις ΗΠΑ να απαλλαγούμε από τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-300 (που κληρονομήσαμε αναγκαστικά από την Κύπρο), οι οποίοι πιθανώς να μεταφερθούν στην Σαουδική Αραβία (η οποία ήδη “φιλοξενεί” μία ελληνική Μοίρα Patriot). Στο ίδιο πλαίσιο λέγεται ότι σχεδιάζεται η αντικατάσταση των ρωσικών Α/Τ κατευθυνόμενων βλημάτων και Α/Α πυραυλικών συστημάτων, κρίσιμων για την άμυνα της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα, τα συστήματα που φέρονται έτοιμα προς απόσυρση είναι τα ρωσικής κατασκευής Α/Τ Κ/Β μεγάλου βεληνεκούς Kornet–E (AT-14 κατά NATO) – τα οποία πιθανολογείται ότι θα αποδοθούν στην Ουκρανία – και τα SHORADS OSA–AK/AKM (SA-8B Gecko) και TOR–M1 (SA-15 Gauntlet) – για τα οποία δεν έχουμε πληροφορίες για την τύχη τους μετά την απόσυρση. Ως υποψήφια συστήματα προς αντικατάσταση των συγκεκριμένων συστημάτων φέρονται τα ισραηλινής προέλευσης Spike–NLOS στην πρώτη περίπτωση και τα επίσης ισραηλινής προέλευσης Iron Dome στην δεύτερη.
Αν υπάρξει όντως τέτοια εξέλιξη δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στην άμυνα της χώρας, διότι τα τεχνικά και επιχειρησιακά χαρακτηριστικά και δεδομένα των εν λόγω ρωσικής κατασκευής οπλικών συστημάτων είναι τέτοια που καθιστούν την αντικατάσταση τους από τα υποψήφια ισραηλινά απλώς αδύνατη!
Τα Kornet–E υπηρετούν στο ελληνικό οπλοστάσιο σε συνολικά 196 μονάδες-εκτοξευτές. Χαρακτηρίζονται δε ως “Α/Τ Κ/Β μεγάλους βεληνεκούς” με βεληνεκές τα 5.500 μέτρα την ημέρα και 4.000 την νύχτα (λόγω των περιορισμών που θέτει η εμβέλεια της κάμερας νυχτερινής σκόπευσης τους). Τα Spike–NLOS από την άλλη, είναι συστήματα προσβολής στόχων πέραν την οπτικής ακτίνας με βεληνεκές έως και 32 χιλιόμετρα, σχεδιάζεται δε η απόκτηση τους σε μόλις 36 μονάδες-εκτοξευτές. Είναι απορίας άξιον λοιπόν πως είναι δυνατόν να σχεδιάζεται η αντικατάσταση ενός οπλικού συστήματος, με ένα άλλο εντελώς διαφορετικής κατηγορίας και μάλιστα σε πολύ μικρότερους αριθμούς.
Το αντίστοιχο του Kornet–E ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το Spike–NLOS αλλά το Spike–LR (ή –LR2), αν θέλουμε να μείνουμε εντός της οικογένειας βλημάτων Spike. Η δε μέθοδος καθοδήγησης του Kornet–E (beam–riding laser) εγγυάται μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε παρεμβολές σε σχέση με συστήματα καθοδήγησης μέσω ζεύξης. Τα δύο συστήματα είναι στην ουσία αλληλοσυμπληρούμενα, η δε ταυτόχρονη ύπαρξη τους στο ελληνικό οπλοστάσιο και δικαιολογείται από τεχνικής άποψης και επιβάλλεται από επιχειρησιακής αντίστοιχης .
Ανάλογη είναι και η περίπτωση της αντικατάστασης των TOR–M1/OSA–AK/AKM από τα Iron Dome. Να ξεκαθαρίσουμε καταρχάς πως το Iron Dome, παρά τα θρυλούμενα, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ σύστημα SHORADS, ούτε οι επιδόσεις εμβέλειας του είναι τέτοιες, που δικαιολογούν την αντικατάσταση «καθαρόαιμων» συστημάτων αεράμυνας μικρής εμβέλειας (SHORADS) με εμβέλεια τα 12-15 χιλιόμετρα. Το Iron Dome, έχει σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές, εμβέλεια περί τα 7-10 χιλιόμετρα, που περιορίζεται περαιτέρω σε πραγματικές συνθήκες μάχης. Το δε σύστημα χαρακτηρίζεται ως “αντιπυραυλικό/αντιβληματικό”, με δευτερεύουσα μόνο ικανότητα προσβολής αμιγώς εναέριων (“air breathing”) στόχων. Πρέπει δε να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο ολοκληρωμένο, πολυεπίπεδο, επικαλυπτόμενο και διαστρωματικό σύστημα αεράμυνας, για να αποδώσει σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Περαιτέρω προβληματισμό προκαλεί η στατική φύση του συστήματος σε σχέση με τα αυτοκινούμενα ρωσικά Α/Α συστήματα που πρόκειται να αντικαταστήσει. Αυτοκινούμενη έκδοση του Iron Dome υπάρχει μόνο σαν “paper project”.
Συμπερασματικά, τα ρωσικά συστήματα που προαναφέρθηκαν είναι κατ’ ουσία αναντικατάστατα και μπορούν άνετα να συνυπάρξουν στον ελληνικό αμυντικό μηχανισμό με άλλα ιδίου τύπου αλλά διαφορετικής κατηγορίας. Ως εκ τούτου, κάθε σκέψη αντικατάστασης των ρωσικών συστημάτων από τα ισραηλινά πρέπει να αποκλειστεί.
Ως υστερόγραφο, να σημειώσουμε ότι τα ρωσικά αερόστρωμνα Zubr έχουν αποδειχθεί ανυπολόγιστης στρατηγικής σημασίας “όπλο” καθώς εξασφαλίζουν την ποθούμενη ΤΑΧΕΙΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ στο Αιγαίο και δη στα Δωδεκάνησα. Παρόλα αυτά έχουν περιοριστεί από τέσσερα (+ ένα που περιμένει αιώνια στην Κριμαία) σε ένα με δύο λειτουργικά, και ενώ προορίζονταν για την 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών, πλέον χρησιμοποιούνται μόνον από την Ζ’ ΜΑΚ ως “μητρικά” πλοία για την μεταφορά Λόχων Κρούσης με τα πλωτά μέσα τους. Καμία πρόβλεψη να επανέλθουν σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία δεν φαίνεται να υπάρχει.
Κ. Τόλιας